Ý nghĩa không phải ai cũng biết của từng món trong O-sechi – Bữa ăn đầu năm của người Nhật
Nhắc đến năm mới ở Nhật là nhắc đến O-sechi. O-sechi được trang trí rất đẹp mắt, tinh tế, là một phần của văn hoá Nhật Bản. Nhưng thậm chí người Nhật, mấy ai hiểu được ý nghĩa của phần ăn đặc biệt này.
Ảnh http://entermeus.com/128122/
Rất nhiều người cho rằng O-sechi mang ý nghĩa thảnh thơi nhàn hạ suốt 3 ngày đầu năm mới, thế nhưng không chỉ có thế.
Mỗi món ăn trong O-sechi đều có ý nghĩa đặc trưng riêng.
黒豆 (Kuromame) – Đậu đen
Ảnh http://entermeus.com/128122/
Đậu đen hầm kỹ với đường tạo độ ngọt thanh vừa phải. Nguyên liệu này được thêm vào không chỉ vì ngon, mà còn mang ý nghĩa “hãy sống như những hạt đậu”. Mỗi hạt đậu, với tất cả sức lực của mình, cố gắng vươn lên thành cây, rồi lại đâm hoa kết trái, ra hạt giống lại tiếp tục sinh chồi. Cứ thế, vòng lặp tiếp diễn. Người Nhật ăn đậu đầu năm để cầu cho một năm tràn đầy sinh lực, sức khoẻ.
数の子 (Kazu no ko) – Trứng cá Trích
Ảnh http://entermeus.com/128122/
Món này được làm bằng cách muối trứng cá. Cá Trích là loài đẻ rất nhiều trứng, do đó việc thêm món ăn này vào O-sechi với mục đích cầu con đàn cháu đống, gia đình ấm no, hạnh phúc.
田作り (Tazukuri) – Cá khô
Ảnh http://entermeus.com/128122/
Món Tazukuri sử dụng nguyên liệu là cá Mòi đánh bắt ở biển, thay vì ở đồng. Thế nhưng theo từ Kanji, đây là món mang ý nghĩa cầu mùa màng thuận lợi, canh tác tốt cho năm sau.
Ngoài ra xác cá Mòi còn được sử dụng để làm phân bón cho cây trồng, giúp sản xuất được nhiều gạo. Ngày xưa Nhật Bản cũng là một quốc gia nông nghiệp do đó người Nhật quan niệm nghề nông là nguồn thu nhập chính. Món cá Mòi khô này mang ý nghĩa một năm tiền vào như nước, cơm ấm nệm êm.
かまぼこ (Kamaboko)
Ảnh http://entermeus.com/128122/
Kamaboko là một loại chả cá ở Nhật, làm từ bột cá.
Món này được trang trí trên một tấm bảng, do đó có phần dưới bằng phẳng, phần trên tạo thành vòng tròn. Theo quan niệm của người Nhật, nếu món này xuất hiện vào ngày đầu tiên của năm mới sẽ mang lại điều lành.
Màu đỏ đại diện cho hạnh phúc, màu trắng là màu linh thiêng, hai màu này chính là màu chủ đạo của năm mới ở Nhật.
だてまき (Tatemaki)
Ảnh http://entermeus.com/128122/
Trước kia, văn thư, sách được viết dưới dạng cuộn, giống với hình dạng của Tatemaki (trứng cuộn), do đó món ăn này đặt trong O-sechi với mong muốn việc học tập được thuận lợi trong năm mới.
栗きんとん (Kurikinton)
Ảnh http://entermeus.com/128122/
Món khoai tây nghiền này là món đồ ngọt không thể thiếu. Màu vàng mịn của khoai tây khiến người Nhật liên tưởng đến vàng. Do đó nếu ăn Kurikinton vào ngày đầu năm sẽ đem lại được nhiều tiền tài và tài chính vững chắc cho bạn.
Các loại cá Tai, cá Buri
Ảnh http://entermeus.com/128122/
Cá Buri thuộc dòng cá sẽ được gọi bằng tên khác khi chúng lớn lên. Theo quan niệm của người Nhật, được gọi bằng cái tên khác còn mang nghĩa trưởng thành, có nghĩa là bạn sẽ được thăng tiến trong công việc. Từ một nhân viên bình thường, bạn sẽ lên chức trưởng phòng, trưởng bộ phận, quản lý và giám đốc. Sự thay đổi tên gọi phản ánh tầm cao địa vị của bạn.
Bên cạnh cá Buri, người Nhật cũng ăn cá Tai, phát âm gần giống với めでたい (medetai) có nghĩa là hoan hỉ.
蓮根 (Renkon)
Ảnh http://entermeus.com/128122/
Món ngó sen này có thể dễ dàng được tìm thấy ở Việt Nam. Những cái lỗ trên bề mặt đại diện cho tầm nhìn không hạn hẹp, có thể được mở rộng, khai sáng.
昆布巻き (Kobumaki)
Ảnh http://entermeus.com/128122/
Từ Kobun (cải bẹ) là từ Yorokobu (vui vẻ) mà ra.
海老 (Ebi)
Ảnh http://entermeus.com/128122/
Ebi – con tôm còn là hình ảnh tượng trưng cho người già. Có món tôm trong bữa ăn đầu năm là lời chúc cho các thành viên trong gia đình có thể khoẻ mạnh, sống lâu cho đến khi già lão, lưng gù như tôm.
Bữa ăn đầu năm không chỉ sung túc đầy đủ là được, mà phải chứa những món kể trên để một năm mới được trọn vẹn.
Ở Việt Nam có lẽ thời gian này mọi người đều đang tất bật chuẩn bị đón Tết phải không? Không biết các bạn đã chuẩn bị đến đâu rồi nhỉ?
Kengo Abe