Hối hả lên các bạn ơi, tháng 12 đến rồi !!!

1 tuần đầu tiên của tháng 12 đã qua đi…Vậy là Shiwasu đã đến thật rồi, nhỉ?

Shiwasu là tên cũ của tháng 12 trong lịch Nhật Bản. Ngày xưa, thay vì gọi từng tháng là tháng 1, tháng 2,… như ngày nay, mỗi tháng đều có một tên riêng. Ví dụ, tháng 1 được gọi là Shogatsu (正月) và tháng 6 gọi là Minatsuki (水無月) – nghĩa đen là tháng không có nước. Cái tên này thực sự rất hài hước vì tháng 6 là tháng bắt đầu mùa mưa ở Nhật, nhưng tại sao cái tên lại hoàn toàn trái ngược thế kia? Chúng ta sẽ thảo luận vấn đề này ở phần sau nhé.

Ảnh https://www.onixkitakyu.com/blog/4557/

Kanji của Shiwasu (師走) có shi (師) có nghĩa là sư. Sư ở đây có thể là giáo viên, nhà sư,…Su (走) có nghĩa là chạy.

Ảnh https://www.sozailab.jp/sozai/detail/14777/

Thông thường shi (師) là những người rất điềm tĩnh, gắn liền với hình ảnh chín chắn, nghiêm túc, trái ngược với sự xô bồ hối hả. Thế nhưng vì tháng 12 là tháng cuối cùng trong năm, có quá nhiều việc phải làm để kết thúc năm cũ và chuẩn bị cho năm mới, ai cũng không tránh khỏi guồng bận rộn.

Một quan niệm khác cho rằng Shiwasu có nghĩa là “kết thúc”. Vào thời cổ đại, từ Wa được phát âm là ha.Từ hasu (果す) có nghĩa là kết thúc. Trong ý này cũng chia ra nhiều ý kiến. Người nói rằng kết thúc ở đây là kết thúc công việc, có người lại bảo đó là sự kết thúc của mùa đông.

Ý nào cũng rất hợp lý. Thực tế, bạn có thấy những Maiko san (舞子さん) bắt đầu đi thăm nhà thầy để cảm ơn họ đã giúp đỡ trong một năm và chúc điều may mắn cho năm mới vào tháng 12. Tục này gọi là Kotohajime (事始め), có nghĩa là bắt đầu những việc mới, cũng có nghĩa là chuẩn bị cho năm mới.

Ảnh http://www.iwaokikaku.com/traditional/427/

Không chỉ Maiko mà nhiều gia đình đã tất bật chuẩn bị cho năm mới từ tháng 12. Những năm gần đây, siêu thị vẫn mở cửa vào ngày 1 tháng 1, thế nhưng nhiều người đã bắt đầu mua đồ ăn về trữ trong tủ lạnh.

Những ngày đầu năm là thời điểm nghỉ ngơi dành cho phụ nữ. Ít nhất vào 5-7 ngày đầu tiên của năm, họ không phải nấu ăn, hoặc nấu ít hơn bình thường. Đó là lý do người Nhật có Osechi, bao gồm nhiều món ăn nhỏ nhưng tươm tất và đầy đủ. Họ chuẩn bị Osechi vào cuối năm, trong suốt Shogatsu chỉ cần thêm thức ăn vào khay có sẵn. Zouni (雑煮) là một loại thức ăn phổ biến vào dịp Shogatsu, nhưng chúng được nấu trong nồi lớn và những người phụ nữ chỉ cần hâm lại trước khi ăn.

Ảnh https://park.ajinomoto.co.jp/recipe/card/800248/

Tất nhiên để có thể nghỉ ngơi vào những ngày đầu năm, họ phải trải qua những ngày cuối năm tất bật. Thế nhưng đối với nhiều người, sự tất bật chuẩn bị này lại chứa nhiều niềm vui hơn những ngày đầu năm thư thái, nhàn nhã.

Cũng gần đến Tết rồi nhì, các bạn đã chuẩn bị được gì rồi?

Trở lại với câu hỏi ở đầu bài, tại sao tháng 6 là đầu mùa mưa mà lại được gọi là Minatsuki (水無月) có nghĩa là tháng không có nước?

Có 2 giả thiết. Đầu tiên từ 無 không được đọc là “na” mà là “no” có nghĩa là “của”. Thay vì dịch là tháng không có nước thì sẽ dịch là tháng của nước (như vậy đã hợp lý chưa?).

Ngoài ra còn có giả thiết khác đó là tháng 6 cũng là tháng tưới nước cho đồng. Hầu hết nước sẽ được rút về các đồng ruộng, chờ sang hè thì nước bốc hơi hết nên mới thành “tháng không có nước”. Vì người dân Nhật Bản ngày xưa có đời sống gắn liền với nông nghiệp nên cách đặt tên tháng cũng bị ảnh hưởng.

Sacchan

• tháng 12