Người Nhật không tổ chức tang lễ, những ngôi mộ cũng sẽ dần mất đi?

Chủ Nhật 20/09/2020 | 7:00 Sáng

Nhật Bản cũng như nhiều nước tiên tiến khác đang đối mặt với vấn đề già hóa dân số. Trước tình hình đó, nhu cầu tổ chức tang lễ, mộ phần… cũng ngày một tăng lên. Tuy nhiên vì bản chất tốn kém của phong tục này mà văn hoá tang lễ ở đất nước Mặt Trời Mọc đang biến đổi nhanh chóng. Sự thay đổi đó là gì?

Theo truyền thống, người Nhật thường tổ chức tang lễ theo kiểu Phật Giáo, nghi lễ tiến hành ở những sảnh đường lớn (nếu nhà rộng có thể làm ở nhà), bên trong dựng một bàn thờ có di ảnh và hoa đưa tiễn người đã khuất.

https://www.aeonlife.jp/knowledge/manner/detail/

Chi phí tổ chức tang lễ ở Nhật đắt đến kỳ lạ. Để hình dung rõ nhất sự đắt đỏ đó, hãy thử so sánh mức giá trung bình với một số quốc gia tiên tiến khác.

・Mỹ: 444,000 yen
・Hàn Quốc: 373,000 yen
・Đức: 　　 198,000 yen
・Anh: 123,000 yen

Đến đây, ai cũng sẽ nghĩ rằng nước Mỹ quả là đắt đỏ nhất. Thế nhưng vượt xa số tiền đó, nếu tổ chức đám tang ở Nhật bạn cần trả trung bình hơn 2 triệu yen. Gấp 4 lần nước Mỹ.

Chi phí này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí tổ chức rộng rãi, sang trọng. Ngoài ra có một dịch vụ tốn kém nhưng không mấy ai muốn trả đó là Kaimyo (戒名). Đây là truyền thống đặt tên cho người đã khuất khi sang cõi âm. Các thầy chùa sẽ chọn cho người chết cái tên thật ý nghĩa nhưng cũng tuỳ thuộc vào khung giá. Giá thấp nhất rơi vào khoảng 200,000yen – 300,000yen, và hơn 2 triệu yen là tầm giá cao cấp.

Vài chục triệu đồng cho một cái tên? Phía nhà chùa cũng không phát sinh chi phí để đặt tên, vậy mà thu khoản tiền cao ngất ngưởng!? Những người thành công, chức cao vọng trọng hẳn sẽ lựa chọn gói cao cấp. Còn những người không đủ tiền có lẽ mong muốn loại bỏ Kaimyo ra khỏi phong tục này…

Và tất nhiên không thể không kể đến chi phí mua mộ.

Nơi đặt mộ phần thường nằm trong khuôn viên của các ngôi chùa. Chi phí mua mộ gồm cả bia rơi vào khoảng 2-3 triệu yên. Theo luật pháp Nhật Bản, các tập đoàn tôn giáo không có nghĩa vụ nộp thuế, vì vậy toàn bộ số tiền kiếm được sẽ trở thành thu nhập của nhà chùa. Nhiều người Nhật cảm thấy bất mãn vì điều này nên xu hướng mua mộ bên ngoài chùa cũng dần tăng lên.

Thêm một thực trạng nữa đó là nhiều người đổ xô ra các đô thị lớn khiến giá cả của các mộ phần ngày một tăng lên chóng mặt. Ngược lại, giá mộ trên các ngọn núi tuy rẻ nhưng xa xôi, hiểm trở khiến con cháu khó lòng về viếng mộ.

Vì vậy, lựa chọn được nhiều người Nhật cân nhắc hiện nay là đặt tro cốt tại nhà sau khi hoả thiêu. Như các bạn đã biết, nếu người Việt đa phần thổ táng thì người Nhật có phong tục hoả táng, sau đó họ đặt hũ tro cốt của người đã khuất chung với phần mộ của tổ tiên.

Không cần tang lễ, không cần mộ phần, đây có lẽ là phương pháp tối ưu để giải quyết vấn đề tài. Hiện tại được biết có hơn 4 triệu hũ xương cốt đang đặt ở nhà người Nhật. Nghe có vẻ hơi rùng rợn nhỉ!

Chủ đề xung quanh các dịch vụ tang lễ ở Nhật không biết đến khi nào mới có hồi kết? Xã hội thay đổi buộc con người cũng phải thay đổi để phù hợp với hoàn cảnh.

Nhưng ngẫm lại thì đáng buồn thay, ở Nhật “chết chưa phải là hết”, bởi để ra đi thanh thản bạn cần có tiền để tổ chức đám tang.

Abe Kengo