Là Bọ…mà lại không phải Bọ? Những con “bọ vô hình” từ dân gian của người Nhật

Thứ Bảy 17/10/2020 | 7:00 Sáng

虫 (Mushi) trong tiếng Nhật có nghĩa là con bọ. Thế nhưng xét về Kanji, nghĩa lại có chút khác biệt.
Như các bạn cũng biết Kanji là từ tượng hình. Vậy nhìn vào từ này, bạn có biết được nghĩa không?

Vâng, đây là từ được dùng để chỉ con rắn, cũng là từ gốc của Mushi.

Ngày xưa, người Nhật gọi bọ bằng một từ khác, đó là 蟲 (gấp ba lần 虫).

Thế nhưng đây không phải là bài viết bàn về Kanji, mà là câu chuyện về những con bọ vô hình.

Người Nhật xưa vẫn luôn tin tưởng vào sự tồn tại của bọ vô hình, không rõ đó là vật thể sống hay quái vật, cũng có thể là linh hồn. Cũng không rõ bọ vô hình là biểu tượng của xấu hay tốt.

Ví dụ như từ dân gian Ehen mushi. Khoa học hiện đại gọi bằng cái tên vô cùng phức tạp 咽頭異常感症 (Hentouijoukanshou) – globus pharyngis hay Hội chứng cổ họng bất thường. Nguyên nhân của hội chứng này vẫn chưa được xác định.

Sở dĩ người bình thường sử dụng từ Ehen mushi là bởi họ cho rằng nguyên nhân của hội chứng này do bọ gây ra. Từ Ehen thật ra là “E hèm” – âm thanh khạc cổ họng khi thấy khó chịu.

Thêm một con bọ “vô hình” phổ biến khác đó là Kan no mushi.
Đây là hiện tượng trẻ em thức dậy lúc nửa đêm và bắt đầu quấy khóc không ngừng. Người xưa cho rằng nguyên nhân bởi chúng bị bọ làm phiền.
Thông thường, nếu cứ để bé khóc một thời gian chúng sẽ tự nín do mệt, và hiện tượng này sé kết thúc khi trẻ lớn lên. Thế nhưng nếu tình trạng quá trầm trọng, dân gian có cách trị bệnh bằng cách viết bùa để đuổi bọ.
Ngày bé hình như tôi cũng từng được mẹ viết bùa cho, đó là mẹ tôi kể lại chứ làm sao mà tôi nhớ được.

Ảnh https://houmu.honkouji.com/kitou/mushifuji/index

Nghe có vẻ là một loại nghi lễ kỳ quá nào đó, thế nhưng sau khi viết bùa lên tay đứa trẻ, sau đó dùng nước muối rửa đi, sẽ xuất hiện một sinh vật hình sợi từ đầu ngón tay trẻ.
Đó chính là con bọ đã làm phiền bé.