Ajinomoto bất ngờ thành công nhờ “đá chéo sân”, chứng minh khả năng thích ứng với đại dịch

Thứ Hai 23/08/2021 | 10:55 Sáng

Sự “đá chéo sân” của nhà sản xuất gia vị mì chính nổi tiếng cho thấy cách những công ty Nhật Bản thích ứng với thay đổi.

Ajinomoto, nhà sản xuất thực phẩm Nhật Bản 112 năm tuổi, nổi tiếng nhất với sản phẩm gia vị bột ngọt vẫn “ăn nên làm ra” một cách đáng ngạc nhiên sau các biến động do đại dịch gây ra.

Trong khi hoạt động kinh doanh các loại gia vị và nước sốt của Ajinomoto gặp khó khăn, công ty bất ngờ có lợi nhuận lớn với tư cách là nhà cung cấp vi phim cách nhiệt công nghệ cao cho ngành công nghiệp chip máy tính đang bùng nổ. Qua đó giúp Ajinomoto có lợi nhuận kỷ lục trong quý 2 vừa qua.

Ảnh https://asia.nikkei.com/

Ajinomoto đã chứng minh cho khả năng doanh nghiệp Nhật Bản thích ứng với môi trường biến động, tương tự trường hợp Fujifilm chuyển từ sản xuất phim chụp ảnh sang dược phẩm hay Olympus chuyển từ sản xuất máy ảnh sang ống nội soi.

Các nhà phân tích muốn biết Ajinomoto có thể tiến xa và nhanh như thế nào trên lĩnh vực khác.

Shigeo Nakamura, người đứng đầu mảng sản phẩm hoá chất của Ajinomoto cho biết: ” Tấm phim nền ABF nằm bên trong hầu hết các máy tính (PC và Laptop) mà mọi người đang sử dụng.”

Tấm nền ABF được sử dụng rộng rãi trong các chíp điện toán công suất cao, vệ tinh, trạm 5G và ô tô tự lái. Đại dịch Covid-19 đã giải phóng nhu cầu lớn về nâng cấp cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, và gây ra tình trạng thiếu chíp trên toàn cầu.

Doanh số bán hàng của Ajinomoto thậm chí có thể cao hơn nếu khách hàng của họ có thể mở rộng quy mô nhanh hơn để đáp ứng nhu cầu.

Thị trường chứng khoán đã đáp lại Ajinomoto với mức giá cổ phiếu cao nhất trong 5 năm, các mảng kinh doanh bao gồm điện tử, chăm sóc sức khoẻ chiếm tới 23% tổng lợi nhuận của công ty trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2021.

Trong hơn một thế kỷ, Ajinomoto đã sản xuất các sản phẩm thực phẩm bao gồm gia vị, nước súp, súp khô và thực phẩm đông lạnh. Mặc dù ngày nay công ty sử dụng các nguyên liệu tự nhiên như mía và sắn để làm gia vị, nhưng trong lịch sử Ajinomoto đã từng tạo ra các sản phẩm thông qua tổng hợp hoá học.

Khi Ajinomoto ngừng sản xuất hoá chất vào năm 1973, các nhà nghiên cứu đã quyết định làm một điều gì đó mới mẻ. Đó là khi nhánh hoá chất ở Ajinomoto ra đời.

Rõ ràng là một công ty thực phẩm có thể sản xuất vật liệu bán dẫn và thuyết phục các nhà sản xuất chíp sử dụng nó. Vật liệu này cần phải đáp ứng nhiều yêu cầu, chẳng hạn như độ bám dính tốt, khả năng chịu nhiệt cũng như không dẫn điện.

Ngoài ra sản phẩm cũng phải rẻ và dễ xử lý, các sản phẩm hoá học đáp ứng những yêu cầu này đã được tìm thấy trong quá trình nghiên cứu về protein và axit amin là các thành phần gia vị chính. Tuy nhiên vẫn ít người nghĩ rằng Ajinomoto có thể tạo ra vật liệu bán dẫn.

Động lực từ kinh doanh thực phẩm

Khi ABF ra mắt thị trường vào năm 1999 và giành được những khách hàng đầu tiên, tốc độ tăng trưởng của mảng này rất nhanh chóng. Ajinomoto không tiết lộ khách hàng, nhưng tấm nền ABF được cho là có mặt trong bộ vi xử lý máy tính do Intel và Advanced Micro Devices sản xuất.

Doanh số bán hàng đã giảm từ năm 2008 đến năm 2016, một phần do ABF không được sử dụng trong chíp điện thoại thông minh, thiết bị thống trị của thời đại. Thế nhưng đại dịch Covid-19 đã làm tăng vọt nhu cầu về PC khi xu hướng học và làm việc từ xa phổ biến trên toàn thế giới.

Nhu cầu về ABF tiếp tục được thúc đẩy bởi quá trình gấp rút xây dựng các trung tâm dữ liệu điện toán đám mây và trạm gốc cho mạng 5G.

Ông Nakamura cho biết ”Trước đây chúng tôi chỉ có các nhà sản xuất PC là khách hàng, giờ đây chúng tôi có cơ sở khách hàng rộng hơn nhiều”.

Unimicron, nhà máy sản xuất bảng mạch in của Đài Loan, một trong những khách hàng lớn của Ajinomoto, cho biết họ đang chi tới 2,56 tỷ USD để mở rộng năng lực sản xuất chất nền ABF trong 3 năm tính đến năm 2023. Nguồn cung dự kiến đã được đặt hết tới tận năm 2025.

Nhờ những khách hàng như Unimicron, Ajinomoto dự kiến sản lượng xuất xưởng của ABF sẽ tăng hơn gấp đôi trong 5 năm đến 2024.

Cổ phiếu của Ajinomoto tăng 80% trong vòng 2 năm rưỡi.

Các nhà đầu tư tập trung vào triển vọng ở phân khúc phi thực phẩm của Ajinomoto, với các doanh nghiệp khác nhau chủ yếu trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ bao gồm chất lỏng được sử dụng trong tiêm tĩnh mạch, vật liệu để nuôi cấy tế bào và sản xuất thuốc theo hợp đồng.

”Chúng tôi kỳ vọng mảng phi thực phẩm sẽ chiếm 60%, mức tăng lợi nhuận trong 3 năm tới”, Hiroshi Saji, nhà phân tích cổ phiếu tại Mizuho Securities cho biết, ” Phân khúc này sẽ là động lực thu nhập của công ty”.

Chiến dịch này trước tiên phải thành công ở Nhật Bản

Ajinomoto từ lâu đã nuôi tham vọng sánh ngang với những gã thực phẩm khổng lồ toàn cầu như Nestle. Dưới thời cựu Giám đốc điều hành Ito, công ty đã bắt tay vào một cuộc giao dịch, sáp nhập hoành tráng nhằm thúc đẩy doanh số bán hàng ở nước ngoài.

Công ty đã thực hiện một loạt thương vụ mua lại ở Thổ Nhĩ Kỳ từ năm 2013 đến năm 2017. Ở Mỹ, Ajinomoto mua nhà sản xuất thực phẩm đông lạnh Windsor Quality Holdings với giá khoảng 800 triệu USD vào năm 2014.

Tại Nam Phi, hãng mua lại nhà sản xuất thực phẩm Promasidor với giá 532 triệu USD vào năm 2016. Tại Nhật Bản, Ajinomoto đã mua lại liên doanh sản xuất đồ uống Ajinomoto General Foods với giá khoảng 245 triệu USD năm 2015.

Tuy nhiên nhiều thương vụ sáp nhập ở nước ngoài đã không thành công, công ty mất phần lớn tài sản vào năm 2019. Niềm tin của nhà đầu tư giảm mạnh.

Vào tháng 11/2018, tân CEO Nishii đột ngột thông báo chuyển sang ”quản lý tài sản nhẹ”, báo hiệu rằng công ty sẽ cơ cấu lại các hoạt động không có lãi và tập trung vào các lĩnh vực đầy hứa hẹn như ABF.

Một chiến dịch được Ajinomoto phát động là khuyến khích mọi người tiêu thụ nhiều protein hơn. Ăn không đủ protein là một vấn đề phổ biến ở người cao tuổi. Ajinomoto đã tung ra Prottie, một loại nước ngọt dạng bột pha có hàm lượng protein cao tại Philippines và Thái Lan.

Philippines, Thái Lan, Việt Nam và Brazil đã trở thành những thị trường nước ngoài quan trọng của Ajinomoto. Nhưng ngay cả ở đó, công ty cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các nhà sản xuất thực phẩm địa phương và đã chứng kiến tỷ suất lợi nhuận giảm trong thập kỷ qua.

Tại Thái Lan, trước kia Ajinomoto tập trung vào thương hiệu cafe đóng lon Birdy, với vị ngọt đậm, ban đầu dành cho những tài xế lái xe tải cần caffeine để tỉnh táo đường dài. Ngày nay Ajinomoto bán các phiên bản Birdy có hàm lượng đường thấp hơn hoặc không có đường để thu hút nhiều khách hàng quan tâm đến sức khoẻ hơn, bao gồm phụ nữ.

Nhà phân tích Morita tại công ty Daiwa nhận xét ”Ở một khía cạnh nào đó, có thể xem Ajinomoto là một công ty hoá chất hơn là một công ty thực phẩm. Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu mảng phi thực phẩm chiếm một nửa lợi nhuận của Ajinomoto trong tương lai”.