Giải thích lý do mèo ăn cá từ lịch sử “làm sen” của người Nhật

Mèo Nhật thích cá?

Mèo thì ở đâu trên thế giới cũng có cả, thế nhưng khi xem Anime, Manga hay phim truyền hình Nhật Bản, bạn thường bắt gặp hình ảnh chú mèo ngoặm con cá. Bạn có cảm thấy hình ảnh này có cái gì đó sai sai không?

http://t-log.jp/2017/02/03/post-631/

Mèo có ăn cá không nhỉ?

Mèo cũng giống Sư tử, là động vật ăn thịt.

Khi con người bắt đầu trồng ngũ cốc thì xuất hiện chuột, chính nhờ có mèo bắt và ăn chuột mà những thiệt hại do chuột gây ra giảm bớt. Nhiều nhà cũng nuôi mèo để bắt chuột. Nhìn chung rõ ràng rằng mèo từ trước đến giờ vẫn luôn là động vật ăn thịt.

Thêm nữa, nhiều mèo ghét nước, do đó hiếm có con mèo nào đến nơi có nước để bắt cá. Mèo không sống bằng cách ăn cá trong tự nhiên.

Vậy thì mối liên hệ mật thiết giữa mèo và cá ở Nhật là từ đâu ra? Thức ăn đóng bì, đóng hộp cho mèo ở Nhật cũng có nhiều loại làm từ nguyên liệu cá.

https://paypaymall.yahoo.co.jp/store/ehac/item/4549414140255-10/

Thành phần của các loại thức ăn này thường là cá ngừ hoặc cá cơm trắng, không riêng gì mèo mà người cũng thích ăn. Ngoài ra còn có vị cá Tai, cá ngừ sọc hay cả Hotate (sò điệp).

Có vẻ như hình ảnh chú Mèo thích cá xuất phát từ Nhật Bản.

Thế nhưng tại sao mèo Nhật lại thích ăn cá? Nguyên nhân rất đơn giản, là vì người Nhật thích cá.

Để giải thích thấu đáo, chúng ta hãy nhìn vào lịch sử phát triển của mèo Nhật Bản.

Vào thời Ai Cập cổ đại, mèo được nuôi để bắt chuột, và trở thành vật nuôi phổ biến trong nông nghiệp. Tuy nhiên ở Nhật lại có chút khác biệt. Mèo Nhật có nguồn gốc từ Trung Quốc. Một số mèo có nguồn gốc từ mèo rừng châu Phi và mèo bản địa vùng Trung Đông đến Nhật và được nuôi trong các gia đình quý tộc.

Thiên Hoàng lúc bấy giờ – Thiên hoàng Uda là một người rất yêu mèo, ông đã làm một bài thơ như thế này trong một buổi hội đọc thơ Waka của Hoàng gia.

「愛其毛色之不類。餘猫猫皆淺黑色也。此獨深黑如墨。爲其形容惡似韓盧」

Bản gốc chỉ toàn Kanji nên tôi không đọc được, nhưng nếu diễn nghĩa sang ngôn ngữ hiện đại sẽ là:

Chú mèo của tôi có màu lông hiếm. Mèo nhà khác có màu lông sậm, riêng mèo của tôi lông đen tuyền như mực tuyệt đẹp. Cứ như thể chú chó mực ở nước láng giềng.

Nhìn chung, thói quen “khoe mèo” của người Nhật đã có từ thời này. Tình yêu mù quáng của các sen thời xưa cũng mãnh liệt không khác gì những người “cuồng mèo” thường xuyên đăng ảnh mèo lên mạng xã hội thời nay cả. Bên cạnh đó họ cũng dành những từ ngữ bay bổng để mô tả mèo nhà mình, ví dụ như “bước đi duyên dáng không phát thành tiếng tựa Hắc Long”, hay “Mèo nhà tôi bắt chuột nhanh hơn mèo ở những nơi khác”,…

Tuy vậy nhưng việc nuôi mèo thời đó không phổ biến vì mèo là loài ăn thịt. Thế nhưng vào cuối thời Samurai và bước sang thời Edo đã có những thay đổi trong quan niệm nuôi mèo làm thú cưng.

Trước kia mèo dù có được nuôi cũng sẽ đeo dây vào cổ giống nuôi chó vậy, nhưng hiện tượng này đã thay đổi từ khi một vị Tướng quân cực kỳ yêu mến động vật ban Luật “thương xót sinh vật”. Luật này bảo vệ quyền lợi của mèo nên cấm đeo dây vào cổ mèo. Kết quả, mèo chạy khắp nơi trên phố, sinh đẻ không kế hoạch dẫn tới số lượng tăng lên nhanh chóng. Lúc này đến dân thương cũng có thể nuôi mèo.

Tuy nhiên người Nhật khi ấy không có văn hoá ăn thịt. Trong khi đó mèo không thể sống nếu không hấp thụ Protein. Mà nhắc đến nguồn Protein chính thời bấy giờ chủ yếu đến từ cá.

Mèo nhà ăn thức ăn thừa của người, còn mèo hoang sẽ đến nơi bến cảng, “canh me” cá rơi ra khi dỡ tàu, thuyền chở cá lên đất liền. Từ đó mà hình ảnh con mèo gắn liền với “ăn cá”.

Nhân đây thì theo các sư môn của Chân Ngôn Giáo (một giáo phái của Phật giáo Nhật Bản), mèo và phụ nữ bị cấm vào núi Koya là nơi khởi nguồn của giáo phái này.

Phụ nữ còn có thể hiểu được, vì phụ nữ đẹp sẽ mang lại tạp niệm, khiến người tu hành khổ sở vì dục vọng. Còn mèo thì sao? Lý do cũng tương tự.

Phái này tin rằng mèo cũng làm nảy sinh ham muốn, vì chúng đáng yêu quá mà….

Nhưng Chó lại không bị cấm…không phải vì chó không đáng yêu mà vì Kukai, người đã lập nên núi Koya được dẫn đường tới đây thông qua một con Chó trắng được xem như sứ giả do Thần linh gửi đến.

Bây giờ mọi người đã hiểu tại sao mèo Nhật lại thích ăn cá chưa?

• mèo