Ngày xưa người Nhật viết từ phải sang trái, sao bây giờ lại thành trái sang phải?

Vào cái thời mà người Nhật còn viết theo chiều dọc, họ viết từ phải sang trái, thế nhưng từ khi chuyển sang viết theo chiều ngang, thứ tự viết lại từ trái sang phải. Thậm chí từ lúc mới chuyển sang viết ngang, thứ tự viết vẫn là từ phải sang trái. Vậy thì cơ duyên nào và từ khi nào mà người Nhật viết theo quy tắc hiện tại?

Viết và đọc như hiện tại có nghĩa là nếu viết theo chiều dọc thì từ phải sang, chiều ngang thì từ trái qua.

Nhân tiện, viết ngang từ phải sang là như thế này…

Chữ trên biển không phải là ふうと (fuuto) mà là とうふ (toufu).

Ngày xưa người Nhật viết chữ bằng bút lông và mực Tàu. Tay phải cầm bút, viết từ phải sang trái, và tay phải đè lên những chữ đã viết. Tuy nhiên vì mực không nhanh khô nên lúc tay chạm vào chữ thì bị lem mực. Nếu vậy sao ngay từ đầu không viết từ trái sang phải? Đó là vì người Nhật chịu ảnh hưởng từ cách viết của Trung Quốc. Ở Trung Quốc, trước khi phát minh ra giấy, người ta cắt gỗ hoặc tre thành từng dải, sau đó buộc lại bằng sợi dây để tạo thành các thẻ. Sau này khi đã có giấy, người Trung Quốc vẫn quen cuộn giấy lại như thời còn sử dụng thẻ tre.

https://mikata.shingaku.mynavi.jp/article/60125/

Cách cầm thẻ tre được tối ưu hoá cho người thuận tay phải. Có nghĩa là tay phải đỡ bên nặng hơn là phần thẻ được cuộn, còn tay trái thì kéo thẻ ra rồi đọc lần lượt các dòng chữ xuất hiện từ phải sang trái.

Đó là lý do phổ biến nhất giải thích cho việc người Nhật xưa viết dọc theo chiều từ phải sang. Ngoài ra còn nhiều giả thuyết khác nhưng không được xác định.

Về cơ bản người Nhật không có văn hoá viết chữ theo chiều ngang, tuy nhiên điều này đã dần thay đổi do du nhập văn hoá từ nước ngoài. Họ học cách viết ngang trên bao bì các sản phẩm nhập từ nước ngoài, thế nhưng về chiều viết thì không ai quy định. Do đó mà thời kỳ này vô cùng hỗn loạn, có chỗ viết từ phải sang, lại có nơi khác viết từ trái sang.

Nhưng sau đó để phù hợp với văn hoá các quốc gia Âu Mỹ, ngày càng nhiều nơi viết từ trái sang, rồi trở thành quy tắc viết như hiện tại.

Thế nhưng có một điều không bao giờ thay đổi. Đó chính là thứ tự khung tranh của Manga.

Thứ tự đọc Manga Nhật Bản là ưu tiên đọc từ trên xuống, từ phải qua.

https://togetter.com/li/1652651

Đây có lẽ là nét văn hoá vẫn còn sót lại khi người Nhật còn tuân theo quy tắc viết cũ.

Vốn dĩ cách biểu đạt của người Nhật rất mơ hồ, nên văn hoá cũng có nhiều nét nhập nhằng khó hiểu. Đến cả thứ tự viết cũng phức tạp như vậy, nhưng nhờ đó mà ngôn ngữ Nhật mới độc đáo, bạn nhỉ !

Kengo Abe
Xem thêm: