Chịu nhiều áp lực, người Nhật Bản thay tên đổi họ, ”bốc hơi” khỏi cuộc sống cũ

Từ bỏ danh tính của mình, trốn chạy khỏi xã hội và sống ẩn dật, đó là những gì một số người Nhật chọn làm khi đối mặt với nợ nần, áp lực công việc hoặc hôn nhân tan vỡ. Họ được gọi là những người ”bốc hơi”.

Theo trang Oddity Central (Anh), trong xã hội Nhật Bản, người ”bốc hơi” phổ biến đến mức Nhật Bản đã sử dụng một thuật ngữ dành riêng cho hiện tượng này đó là “Johatsu”. Các Johatsu không biến mất khỏi thế giới này mà chỉ thay đổi họ tên, nơi sinh sống và công việc. Họ gần như xoá bỏ toàn bộ cuộc sống của họ trước đó.

Ảnh minh họa: Unplash

Lý do phổ biến nhất khiến một số người muốn thoát khỏi cuộc sống hiện tại là vì họ muốn biến mất khỏi cuộc sống đầy căng thẳng áp lực.

Tuy nhiên, có một số yếu tố văn hoá nhất định đã khiến hiện tượng này trở nên phổ biến ở Nhật Bản hơn bất kỳ nơi nào khác trên thế giới. Người Nhật xấu hổ khi phải đối mặt với các khoản nợ của gia đình, những cuộc hôn nhân tan vỡ hay áp lực trước văn hoá làm việc nổi tiếng khắc nghiệt của đất nước này. Nhiều người Nhật coi đó là những điều không thể chấp nhận được.

Những áp lực trong cuộc sống khiến họ có rất ít lựa chọn, họ thà tự kết liễu đời mình hoặc làm việc không ngừng nghỉ cho đến chết thay vì sống mất thể diện. Nhiều người “buộc” phải trở thành Johatsu.

Nhà xã hội học Nhật Bản ông Hiroki Nakamori đã nghiên cứu hiện tượng Johatsu ở Nhật trong nhiều năm. Ông cho biết thuật ngữ người ”bốc hơi” bắt đầu được sử dụng ở quốc gia Đông Bắc Á này từ những năm 60, khi mọi người nhận ra rằng biến mất khỏi cuộc sống là điều dễ dàng nhất cho cả bản thân và gia đình của họ, trước những áp lực tưởng chừng không thể vượt qua trong cuộc sống.

”Ở Nhật Bản, cách làm này tương đối dễ dàng. Cảnh sát sẽ không can thiệp vào cuộc sống riêng tư của công dân, trừ khi có lý do đặc biệt, chẳng hạn như phạm tội hoặc tai nạn. Ngay cả các thành viên trong gia đình cũng không thể can thiệp vào việc tìm kiếm hay xem thông tin tài chính của người thân. Những gì họ có thể làm là thuê một thám tử tư hoặc chờ đợi” –  Ông Hiroki Nakamori nói.

Quyền riêng tư là một vấn đề lớn ở Nhật Bản, vì vậy những người quyết định trở thành Johatsu hầu như có thể biến mất khỏi cuộc sống mà không lo bị phát hiện. Họ không cần bận tâm về việc bị phát hiện qua camera giám sát hoặc ai đó sử dụng thẻ tín dụng của mình tại các máy ATM.

Trong những năm gần đây, hiện tượng Johatsu đang ngày càng trở nên phổ biến ở Nhật Bản, đến mức nhiều công ty đã mở dịch vụ chuyên hỗ trợ người ”bốc hơi”, được gọi là dịch vụ ”vận chuyển ban đêm”. Theo đó, các công ty này sẽ giúp các Johatsu lập kế hoạch biến mất và cung cấp chỗ ở tạm thời tại các địa điểm bí mật cho họ.

Chủ sở hữu của một dịch vụ ”vận chuyển ban đêm” trả lời phỏng vấn của Tạp chí TIME rằng giá dịch vụ tuỳ thuộc vào số lượng tài sản mà khách hàng muốn mang đi, khoảng cách họ muốn cất giấu tài sản và thời điểm ”bốc hơi”. Nhìn chung, mức giá này dao động từ khoảng 450 USD đến 2,600 USD.

Với các đối tượng muốn mang theo trẻ em hoặc những người trốn nợ, mức phí phải trả có thể cao hơn. Một chủ sở hữu công ty cung cấp dịch vụ này cho biết họ đã giúp khoảng 100 đến 500 người trở thành Johatsu mỗi năm.

Đối với những người không có khả năng chi trả cho các dịch vụ hỗ trợ ”bốc hơi” hoặc muốn tự mình “bốc hơi”, họ thậm chí có thể tìm thấy các hướng dẫn trên mạng xã hội của quốc gia này.

• hiện tượng Nhật Bản