Nhạc cụ búp bê Matryomin giúp vị bác sĩ mù làm sống lại giấc mơ chơi nhạc cụ

Đối với bác sĩ châm cứu Kazuo Yasumatsu, người bị khiếm thị từ năm 15 tuổi, một con búp bê kiểu Nga với chiếc mũ màu vàng không đơn giản chỉ là món đồ chơi mà đã trở thành người bạn đời giúp ông có thể chơi nhạc cụ và khiến cuộc sống của ông có ý nghĩa hơn.

Kazuo Yasumatsu từ khi sinh ra đã mắc chứng thị lực kém. Vào thời điểm đó có nhiều ban nhạc Rock Nhật Bản lấy cảm hứng sáng tác từ ban nhạc The Beatles. Là một người yêu thích âm nhạc, Kazuo Yasumatsu cũng bắt đầu chơi Guitar.

Vì là người mù nên ông không thể đọc được nhạc. Kazuo Yasumatsu chỉ còn cách duy nhất là chú ý lắng nghe để ghi nhớ từng tiết tấu của bản nhạc.

Thế nhưng Kazuo Yasumatsu lúc đó bắt đầu học châm cứu đã sớm từ bỏ cây đàn vì sợ tập đàn thì các đầu ngón tay bị chai sẽ gây khó khăn cho công việc châm cứu sau này. Ngoài ra bản thân ông cũng không đủ thời gian để tập luyện.

Với niềm say mê dành cho âm nhạc, Kazuo Yasumatsu cũng từng nghĩ đến việc chơi Violin. Nhưng giá thấp nhất của một cây đàn Violin là 100.000 yên, quá cao so với ngân sách của ông.

Hiện nay Kazuo Yasumatsu đã trở thành quản lý phòng khám Yasumatsu Hariin ở phường Naka, tỉnh Shizuoka, nằm cách ga JR Hamamatsu 10 phút đi bộ. Thế nhưng Kazuo Yasumatsu vẫn luôn hối hận vì đã từ bỏ việc tập luyện Guitar, thậm chí ông không thể vứt bỏ cây đàn mà ông không còn sử dụng 10 năm trước.

Vào tháng 6 vừa qua, tại một buổi họp mặt được tổ chức bởi Hiệp hội Phúc lợi Hamamatsu của những người khiếm thị do chính Kazuo Yasumatsu đứng đầu, ông đã được nghe phần trình diễn nhạc cụ trên búp bê Matryomin ở buổi biểu diễn của nhạc sĩ khuyết tật Masami Takeuchi. 

Bên trong Matryomin có cấu trúc giống với Theremin (tên một loại nhạc cụ) (Ảnh: Chika Yamamoto)

Kazuo Yasumatsu ngay lập tức bị mê hoặc bởi giai điệu mượt mà từ loại nhạc cụ đặc biệt này. Âm thanh ấy khơi dậy ước mơ ấp ủ từ lâu của ông là được chơi và biểu diễn một loại nhạc cụ nào đó sau gần nửa thế kỷ. Cuối cùng vị bác sĩ đã chọn được loại nhạc cụ phù hợp với mình.

Sau buổi biểu diễn, Kazuo Yasumatsu yêu cầu nhạc sĩ khuyết tật Masami Takeuchi 54 tuổi dạy và tìm hiểu kỹ hơn về nhạc cụ Matryomin. Matryomin có hình dáng là búp bê Nga với chiều dài khoảng 20 cm. Nhạc cụ không có phím hay dây để bấm như các nhạc cụ phổ biến khác.

Bản chất của Matryomin là đàn Theremin mang hình dáng búp bê, được chơi bằng cách di chuyển bàn tay và các đầu ngón tay trong không khí.

Theremin là một trong những nhạc cụ điện tử lâu đời nhất thế giới, được phát triển vào năm 1920 bởi nhà vật lý Liên Xô Lev Theremin (1896-1993). 

Đây là một loại đàn rất độc đáo, vì là nhạc cụ đầu tiên được thiết kế để chơi nhạc mà không cần tiếp xúc trực tiếp. Đàn có 2 ăng ten kéo dài từ thân hình hộp dùng để điều chỉnh âm lượng. Thế nhưng người chơi không chạm trực tiếp vào ăng ten mà chỉ di chuyển bàn tay và ngón tay xung quanh.

Búp bê có giá khoảng từ 40,000 Yên và có cấu tạo đặc biệt, dễ chơi với những người khiếm thị như Kazuo Yasumatsu vì chỉ cần di chuyển bàn tay trong không khí.

Ban đầu khi tham gia lớp học Matryomin của nhạc sĩ Masami Takeuchi, âm thanh do Kazuo Yasumatsu tạo ra không được tròn trịa. Nhưng nhờ tham gia các lớp học đều đặn mỗi tuần một lần, ông dần chơi được những bản nhạc đơn giản.

Sở thích này đặc biệt hữu ích trong thời kỳ hạn chế tiếp xúc do COVID-19. Búp bê nhạc cụ Matryomin đã trở thành bạn đời của ông Kazuo Yasumatsu. Hiện tại vào mỗi ngày, trước khi đi làm và sau khi hoàn tất công việc, ông đều chơi Matryomin.

Vị bác sĩ chia sẻ thêm với giọng điệu sôi nổi và khuôn mặt rạng rỡ  ”Tôi muốn chơi Matryomin cùng những người mắt sáng trong tương lai”.

Nhạc sĩ Masami Takeuchi, người thầy Matryomin của Kazuo cho biết vào năm 2016, ông bị xuất huyết não trong một lần biểu diễn. Sau khi nhập viện, Masami Takeuchi nhận được kết quả rằng mình bị liệt nửa người bên phải. Mặc dù đã phục hồi và thoát chết trong gang tấc nhưng các di chứng vẫn còn đó.

Ngay sau khi vụ tai nạn xảy ra, Masami Takeuchi gặp khó khăn khi chơi các nhạc cụ khác nên đã sử dụng các kỹ năng của mình để phát triển Matryomin. Masami Takeuchi cũng nhận ra rằng đứa con tinh thần của mình rất phù hợp với những người không thể cử động một phần tay cũng như những người có vấn đề thị lực.

“Tôi hy vọng nhạc cụ này sẽ mang đến cơ hội chơi nhạc cho những người gặp khiếm khuyết trên cơ thể và không tự tin rằng mình có thể chơi nhạc cụ”.

• câu chuyện Nhật Bản