Nhật Bản đạt được số lượng thương vụ M&A kỷ lục vào năm 2021

Theo dữ liệu sơ bộ, số thương vụ M&A (Mergers and acquisitions: sát nhập và mua lại) liên quan đến các công ty Nhật Bản đạt mức cao nhất là 4.280 thương vụ vào năm 2021, trong bối cảnh các công ty chuyển sang đầu tư vào các lĩnh vực tăng trưởng với hy vọng có thể khắc phục những thay đổi trong môi trường kinh doanh hiện tại, do sự nóng lên toàn cầu và đại dịch Covid-19.

Con số thương vụ M&A trong năm 2021 đã tăng 550 so với năm trước, tương đương với 14,7% và vượt mức kỷ lục được xác lập trước đó vào năm 2019.

Theo Recof Corp, một công ty tư vấn M&A hàng đầu Nhật Bản, xu hướng này nhấn mạnh nỗ lực của các tập đoàn nhằm thích nghi với cuộc khủng hoảng Covid-19, cùng với sự thay đổi toàn bộ hoạt động sang hướng giảm thải Cacbon.

Mặc dù tốc độ thực hiện các thương vụ ban đầu khá chậm, nhưng tổng số mỗi năm hoá ra lại cao nhất từ trước đến nay, lý do vì sự gia tăng đột biến số lượng công ty tìm cách giảm lượng khí thải Carbon. Nhà hàng, đại lý du lịch là 2 ngành chịu ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch, cũng phải nhờ đến hoạt động M&A.

Trong khi nhiều tập đoàn lớn bắt đầu bán bớt các công ty con để ứng phó với tình trạng nhu cầu khách hàng trong nước đang giảm, các doanh nghiệp vượt trội về công nghệ hiện đại để thúc đẩy chuyển đổi kỹ thuật số đã được mua trong các thương vụ M&A.

Các công ty cũng tiến hành chuyển đổi cơ cấu tổ chức của mình để đáp ứng tiêu chuẩn niêm yết mới của Sở Giao dịch chứng khoán Tokyo, dự kiến có hiệu lực từ tháng 4 bắt đầu năm tài chính mới 2022.

Yuko Yoshitomi, Chủ tịch công ty Recof Data, một công ty con thuộc tập đoàn Recof chuyên phân tích dữ liệu cho biết:  ”Ban lãnh đạo của các doanh nghiệp ngày càng bị thúc ép phải áp dụng các chiến thuật thu hút thêm cổ đông. Xu hướng các công ty dựa vào M&A để bán bớt các lĩnh vực không có lãi, vì những lý do khác dường như sẽ tiếp tục tăng”.

Giảm thiểu Carbon và khủng hoảng sức khoẻ

Theo Recof, giá trị thương vụ M&A vào năm 2021 đạt tổng cộng 16,484,000 tỷ yên. Giao dịch có giá trị cao nhất là thương vụ tập đoàn tài chính Mitsubishi UFJ Financial Group (MUFG) bán ngân hàng địa phương MUFG Union Bank cho US Bancorp với giá 1,900 tỷ yên.

Vụ đắt thứ 2 và thứ 3 tiếp theo liên quan đến tập đoàn Hitachi, hiện đang trong quá trình tái cơ cấu diện rộng. Công ty Hitachi đã mua lại công ty công nghệ thông tin của Mỹ GlobalLogic với giá 1,000 tỷ yên. Điều này cho phép quyền sở hữu của Hitachi Metals một mảng kinh doanh cốt lõi của tập đoàn Hitachi được chuyển giao cho một liên minh quỹ đầu tư liên kết giữa Nhật Bản và Hoa kỳ với giá 800 tỷ yên.

Eneos Holdings, nhà cấp dầu lớn nhất Nhật Bản, sẽ bán công ty con chuyên lát nhựa đường Nippo với giá 190 tỷ yên để xử lý cổ phiếu chưa niêm yết.

Eneos coi lượng khí thải carbon khổng lồ liên quan đến sản xuất hỗn hợp nhựa đường là một thách thức kinh doanh rất cấp bách. Eneos cũng dự kiến bán JX Nippon Exploration and Production (U.K.) –  một công ty liên kết có trụ sở tại London, liên quan đến sản xuất dầu thô tại các mỏ dầu ở Biển Bắc với giá 190 tỷ yên.

Eneos cũng đặt mục tiêu mua lại Tập đoàn Năng lượng tái tạo Nhật Bản với giá 200 tỷ yên, vì tập đoàn này đóng vai trò hàng đầu trong việc cung cấp điện được tạo ra từ năng lượng mặt trời và các loại năng lượng tái tạo khác.

Không riêng gì Eneos, công ty Thăm dò Dầu khí Nhật Bản (JAPEX) cũng đã rút khỏi hoạt động kinh doanh cát dầu và khí đá phiến ở Canada bằng cách bán công ty con dẫn đến khoản lỗ 130 tỷ yên.

Cát dầu là hỗn hợp trộn giữa cát với dầu, trong quá trình làm sản sinh một lượng khí lớn khí carbon dioxide trong quá trình thu hồi dầu.

Tương tự như vậy, các nhà doanh nghiệp lớn cũng đang rút lui khỏi lĩnh vực sản xuất nhiệt điện than, và phát triển dầu bằng cách bán bớt các công ty có liên quan.

Các nhà điều hành trong lĩnh vực nhà hàng, công ty du lịch, các phương thức kinh doanh mới đang dần trở nên phổ biến trong bối cảnh chịu tác động từ đại dịch Covid-19.

Liên quan đến lĩnh vực nhà hàng, thương vụ M&A nổi bật kể đến là công ty TNHH Thực phẩm & Đời sống, nhà điều hành chuỗi cửa hàng Sushi băng chuyền hàng đầu Akindo Sushiro đã mua lại chuỗi của hàng sushi take-away Kyotaru.

Triển vọng trong tương lai

Một số tập đoàn lớn khác của Nhật Bản chưa thực hiện thương vụ M&A trong năm 2021 cũng đang chuẩn bị kế hoạch cải tổ hoạt động thông qua M&A, nổi bật nhất là Mitsubishi Chemical Holdings – công ty hoá chất lớn nhất Nhật Bản.

Vào tháng 12, Mitsubishi Chemical đã thông báo rằng họ sẽ tách các bộ phận hoá dầu và bộ phận carbon của mình sớm nhất là vào năm tài chính 2023. Bộ phận hoá dầu chủ yếu kinh doanh ethylene và các vật liệu nhựa khác, trong khi bộ phận carbon chủ yếu sản xuất than cốc để sử dụng trong quá trình sản xuất thép.

Cả hai lĩnh vực đều xử lý các vật liệu cơ bản và quan trọng của công ty Mitsubishi Chemical. Bộ phận hoá dầu trong nước của công ty đặt trụ sở tại quận Mizushima, tỉnh Okayama và thành phố Kashima, tỉnh Ibaraki, sản xuất được 733.000 tấn ethylene hàng năm. Là một trong số những nơi có sản lượng ethylene cao nhất trong số tất cả các doanh nghiệp như vậy ở Nhật Bản.

Mặc dù Mitsubishi Chemical từ lâu đã góp phần củng cố nền công nghiệp nặng và hoá chất của Nhật Bản, nhưng trên thị trường quốc tế, giá bán không còn đủ sức cạnh tranh. Nhiều chuyên gia lưu ý rằng nghành kinh doanh carbon phải đối mặt với những thách thức tương tự như lĩnh vực hoá dầu trên toàn cầu.

Vì lý do đó, Mitsubishi Chemical đang lên kế hoạch tập trung nguồn lực vào các lĩnh vực kinh doanh khác có tốc độ tăng trưởng cao hơn. Ví dụ như mở rộng bộ phận sản xuất nhựa arcrylic, mặc dù nhựa này có thành phần từ dầu mỏ nhưng được ứng dụng trong nhiều sản phẩm khác như màn hình tinh thể lỏng. Mitsubishi Chemical tự hào về kỹ thuật sản xuất về nhựa acrylic độc quyền và chiếm 40% thị phần trên thị trường toàn cầu.

Jean-Marc Gilson, Chủ tịch của Mitsubishi Chemical đã phát biểu trong một cuộc họp báo vào tháng 12, rằng việc tích hợp và tổ chức lại kinh doanh hoá dầu và cacbon của Nhật Bản sẽ là điều không thể tránh khỏi.

Với tư cách đứng đầu ngành, ông Jean-Marc Gilson cho biết Mitsubishi Chemical sẽ chủ động trong việc cải cách này.

• doanh nghiệp
• xu hướng