Giấc mơ biến Hokkaido thành quốc gia độc lập, chuyện gì đã xảy ra 100 năm trước?

Nhật Bản hiện tại là một quốc gia độc lập hòa bình, thế nhưng 100 năm trước quốc gia này bị chia làm hai chiến tuyến trong một trận chiến lớn. Chuyện gì đã xảy ra?

Sự kiện xảy ra ngay vào giai đoạn bước ngoặc, chuyển giao từ thời kỳ Samurai sang cận đại. Đó là trận chiến của một người đàn ông giàu lý tưởng.

Nhân vật chính của câu chuyện lần này có tên Enomoto Takeaki. Samurai này là con thứ trong một gia đình làm nông ở Okachimachi, ngày nay là khu vực gần nhà ga Ueno ở Tokyo. Tên lúc còn bé của ông là Kamajirou (trong đó 釜- Kama có nghĩa là cái nồi đun, 次郎 –  Jirou chỉ con trai thứ). Nhân đây chia sẻ luôn, người con lớn trong nhà tên là Nabetarou (trong đó 鍋 – Nabe là cái nồi lớn thường dùng để nấu lẩu, còn 太郎 – Tarou là từ để chỉ con cả). Những cái tên do cha của hai anh em đặt, vô cùng chân chất, dân dã.

Takeaki lúc 12 tuổi đã học tiếng Anh, khi mới 19 tuổi đã được cử đến Hakodate ở Hokkaido. Ông đảm nhận việc thám hiểm vùng đất Karafuto, hiện tại là Sakhalin, lãnh thổ của Nga. Là một quân nhân thuộc Chính phủ, Takeaki cũng được đến Hà Lan du học trong 5 năm. Thời gian đó Takeaki tìm hiểu, học hỏi về các cuộc chiến đang xảy ra ngay trước mắt. Ông cũng được bổ sung các kiến thức về tàu thuyền bao gồm cả đóng tàu. Tại Hà Lan, ông cho đóng một con tàu mới và dùng nó để về nước.

Lúc bấy giờ vẫn đang là thời kỳ hoàng kim của Samurai, và ông được giao trọng trách trở thành người đứng đầu lực lượng Hải quân của quân đội Nhật Bản.

Từ lúc sinh ra cho đến giờ, con đường thăng tiến của Takeaki vẫn diễn ra rất thuận lợi. Thế nhưng sau đó, khi Nhật Bản đón nhận làn sóng hiện đại hóa, một sự kiện được gọi là 大政奉還 (Taiseihoukan) đã thay đổi đáng kể quốc gia này.

Lúc bấy giờ, Thiên hoàng đứng đầu đất nước, thế nhưng quyền lực thực sự thuộc về nhà Tokugawa, dưới vai trò thực hiện các ủy thác của Hoàng gia. Taiseihoukan đánh dấu cho sự kết thúc của chế độ này, liên tiếp trong 260 năm, trả lại thực quyền cho Thiên hoàng.

Thêm nữa, quân đội của Chính phủ mới thực hiện truy lùng Mạc phủ cũ (nhà Tokugawa). Chiến trường đầu tiên ở Kyoto sau đó tiến dần về phía Đông. Kể cả khi có rất nhiều đồng đội quyết định chọn theo Chính phủ mới, Takeaki vẫn tiếp tục trung thành với Mạc phủ. Aizu-han (ngày nay ở Fukushima) và những cái tên mà hẳn có nhiều người biết như Shinsen-gumi cũng tham chiến.

Shinen-gumi hiểu nôm na là lực lượng cảnh sát bảo vệ cho Chính phủ Tokugawa. Họ tiến tới Kyoto, nhằm triệt hạ những kẻ chống đối và cố gắng lật đổ Chính quyền Tokugawa.
Dù thời thế có đổi thay, đó là những con người vẫn giữ một lòng trung nghĩa, quyết chiến đến phút cuối cùng.
Cá nhân Takeaki không hoàn toàn đồng ý với Chính phủ cũ, nhưng cũng không thuyết phục trước những gì Chính phủ mới đang làm. Tuy nhiên chênh lệch lực lượng của hai bên là quá lớn, quân của Mạc phủ bị áp đảo ở Kyoto, phải lùi về Tohoku.

Chiến trường cuối cùng là Hokkaido.
Takeaki và nhóm người đi theo ông đặt cho Hokkaido cái tên là Cộng hòa Ezo và tuyên bố nền độc lập, tách biệt với phần còn lại của nước Nhật. Hokkaido lúc bấy giờ có tên là Ezo.

Takeaki muốn đưa một người mang huyết mạch của nhà Tokugawa lên nắm quyền ở đây, nhưng giấc mơ không thành hiện thực. Chính phủ mới từ chối chia cắt Nhật Bản và bắt giam Takeaki.

Sau khi được phóng thích, Takeaki làm việc cho Chính phủ mới và qua đời ở tuổi 73.

Đối với người dân Hakodate lúc bấy giờ, không thể nói rằng hành động của Takeaki là có lợi cho họ. Chính vì Takeaki đến đây tuyên bố độc lập mà vùng đất này trở thành chiến trường.
Thế nhưng tên của ông trùng với thị trấn Enomoto-chou ở Hokkaido. Nơi này nổi tiếng với câu chuyện truyền miệng về liệu pháp chữa trị cho thương binh bằng Onsen.

Hãy thử tưởng tượng xem điều gì sẽ xảy ra nếu Cộng hòa Ezo được thành lập?
Có người cho rằng với lịch sử, đừng đặt câu hỏi “nếu”, thế nhưng cá nhân tôi nghĩ Cộng hòa Ezo có thể trở thành một quốc gia định hướng du lịch rất thành công.

• lịch sử