28 điều người Nhật dạy con không bao giờ thừa

Chủ Nhật 27/11/2016 | 7:00 Sáng

Với nhiều người, Nhật Bản luôn luôn là một đất nước có nền văn hóa giáo dục và kinh tế cực kì vững mạnh mà bất cứ ai cũng phải ngưỡng mộ. Nhưng nhìn lại lịch sử đất nước Nhật Bản trước đây, chúng ta càng nể phục hơn nữa bởi họ đã gây dựng được đất nước Nhật Bản giàu mạnh ngày hôm nay từ trên đống tro tàn của chiến tranh cùng với một đất nước nghèo khó do sự thất bại của chiến tranh để lại.

Vậy sức mạnh nào đã giúp người Nhật vực dậy sau chiến tranh?

Trong rất nhiều nguyên nhân tác động đến sự phát triển của Nhật Bản như ngày hôm nay, không thể không kể đến đó chính là phương pháp giáo dục con người của người Nhật rất đáng ngưỡng mộ. Có những điều mà người Nhật dạy con tuy rất đơn giản nhưng lại mang giá trị giáo dục hết sức sâu sắc mà có thể trong cách giáo dục con cái của những quốc gia khác, điều này có thể bị bỏ qua hoặc không dạy cẩn thận đến nơi đến chốn.

Vẫn rằng biết trong một nền giáo dục của mỗi một miền văn hóa khác nhau, cách giáo dục con cái nào cũng có thể có những điểm tốt và những điểm xấu, những điểm có thể áp dụng cho một đất nước này mà lại không phù hợp với một quốc gia khác. Nhưng theo đánh giá của nhiều người, phương pháp giáo dục của người Nhật có rất nhiều điểm đáng học tập và làm thay đổi quan điểm của nhiều người từ những điều tưởng chừng nhỏ bé và đơn giản nhất nhưng có thể nhiều bậc phụ huynh vẫn đang bỏ qua.

Trong bài viết này, chúng tôi xin được giới thiệu 28 điều người Nhật dạy con mà rất đáng học tập và có thể rất có ích để những ông bố bà mẹ thông thái ngày nay có thể học tập và tìm ra phương pháp dạy con tốt nhất cho bản thân mình.

1. Trẻ em không cần phải quá thông minh

Thông minh, học giỏi là một điều rất tốt nhưng quá chú trọng vào việc học mà quên đi việc học cách làm người hay có tư tưởng đạo đức sai trái không hẳn là một điều tốt, cái chính là cần có nhân cách tốt.

Nhật Bản là quốc gia hàng đầu thế giới về khoa học và công nghệ, và chắc chắn có một điều không ai có thể phủ nhận là người Nhật vô cùng thông minh. Trước đây, đã có rất nhiều bài viết của Megamart giới thiệu, cách dạy con thông minh của người Nhật áp dụng từ giai đoạn 0-7 tháng tuổi, cho đến khi lớn hơn.

Trẻ Nhật không cần quá thông minh mà còn cần học cách làm người

Nhưng điều căn bản mà chúng ta có thể thấy trong cách dạy con của người Nhật dù là độ tuổi nào đi chăng nữa đó là họ luôn luôn không bao giờ ép buộc con cái phải hoàn toàn nghe theo những lời nói được áp đặt của bố mẹ mà người Nhật luôn đề cao tính sáng tạo của con cái. Bố mẹ luôn hướng đến việc để trẻ phát triển trí não tốt nhất so với lứa tuổi của mình cùng với để trẻ tự do sáng tạo, rèn luyện khả năng tư duy logic thông qua quá trình chơi mà học, với những đồ chơi và phương pháp thông minh ngay từ nhỏ. Đặc biệt, người Nhật cũng không quên dạy cho con cái có một nhân cách đạo đức tốt, họ luôn nghiêm khắc dạy con cách ứng xử đúng mực và tuân thủ theo nguyên tắc được đặt ra trong gia đình, trường lớp cũng như ngoài xã hội.

2. Môi trường nuôi dạy con cái là rất quan trọng

Trong quá trình nuôi dạy con cái, chắc chắn bố mẹ nào cũng phải công nhận một điều rằng môi trường giáo dục con cái là vô cùng quan trọng và bất cứ đứa trẻ nào khi lớn lên cũng bị ảnh hưởng rất lớn trong tính cách và bản thân mỗi người bởi môi trường giáo dục.

Môi trường giáo dục tại Nhật rất được coi trọng

Người Nhật cho rằng khó có thể dạy dỗ một đứa trẻ nên người trong một gia đình hay xảy ra xung đột, một trường học nhiều trẻ em hư hay một khu phố có tệ nạn. Họ luôn luôn cố gắng tạo một môi trường tốt nhất cho con cái của mình, cả ở trong gia đình, nơi sinh sống và ở trường học.

3. Không bao giờ hình thành cho trẻ một thói quen xấu

Có một điều mà người Nhật rất coi trọng khi giáo dục con là không tạo cho trẻ có một thói quen xấu nào đó, nếu con họ mắc sai lầm một lần, cha mẹ sẽ tìm cách sửa sai ngay cho con và răn dạy con không được lặp lại lỗi đó nữa. Các bậc phụ huynh sẽ không bao giờ thỏa hiệp hay trao đổi với con những lợi ích mang tính chất ngắn hạn để hình thành thói quen xấu cho con.

Bố mẹ sẽ không thoả hiệp một việc mà trẻ bắt buộc phải làm và tuân theo

Điều này có thể hiểu đơn giản nhất ví dụ như: đứa trẻ không chịu ăn, đừng bao giờ bật tivi cho con xem để xúc cơm cho trẻ. Có thể thấy đây là một điểm khác biệt với nhiều cha mẹ Việt Nam có thói quen này, và với người Nhật đây là một lỗi cơ bản khi dạy con. Để đạt được mục đích cho con ăn được thêm vài thìa cơm, họ cho rằng người mẹ sẽ phải đánh đổi bằng một thói quen xấu rất khó bỏ của trẻ. Đó là đòi hỏi những lợi ích thì mới làm những việc mà tự trẻ phải làm.

4. Tôn trọng trẻ em, biết đồng cảm với trẻ

Bố mẹ luôn tìm cách làm bạn với con là tốt nhất cho trẻ

Người lớn ở một số nơi vẫn thường coi trẻ em là nhỏ tuổi, chưa biết nhiều nên tỏ thái độ coi thường, không có thái độ coi trọng trẻ trong một số việc. Nhưng đối với người Nhật thì không như vậy. Người Nhật tôn trọng trẻ em và coi trẻ như một “người lớn” và còn hỏi ý kiến trẻ, đồng thời luôn quan tâm, trò chuyện cùng trẻ để hiểu được con mình.

5. Luôn nói sự thật với con

Người lớn đôi khi vì một vài lý do nào đấy mà phải nói dối với trẻ nhỏ. Nhưng khi có ý định nói một điều gì đó không đúng sự thật với con, bố mẹ chỉ cần chú ý đến kỹ năng nói và cách nói là được.

Việc bố mẹ nói dối trẻ sẽ gây ra nhiều tác hại ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ

Tuy nhiên điều này chỉ áp dụng trong những trường hợp bắt buộc không thể nói sự thật với con, còn cha mẹ nào cũng nên không bao giờ tỏ ra “ngoại giao”, nói dối với người khác trước mặt con trẻ.

6. Không bao giờ thỏa hiệp với con dù biết trẻ sẽ mè nheo, phản đối

Nếu trẻ sai hoặc phạm lỗi, cần nghiêm khắc xử phạt

Giống như ở điều 3 phía trên, nhưng nhiều khi bố mẹ vì muốn cho nhanh chuyện, lại đồng ý theo những yêu cầu, đòi hỏi của con mà thỏa hiệp với trẻ để trẻ nghe lời ngay tại thời điểm đó. Điều này chỉ khiến cho kết quả tồi tệ hơn. Và thậm chí, trẻ sẽ coi đây như một phương thức để áp dụng mỗi khi không muốn nghe theo lời bố mẹ.

7. Chế độ ăn uống cho con phải cân bằng

Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật cũng được rất nhiều mẹ Việt ủng hộ

Người Nhật có một chế độ ăn riêng cho con mình và yêu cầu phải có đầy đủ những dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Các bà mẹ Việt Nam có thể tham khảo thêm phương pháp ăn dặm kiểu Nhật để hiểu thêm về chế độ ăn cho con của mẹ Nhật.

8. Không cần ép con ăn, lo con đói

Không nên vì lo trẻ đói mà bắt ăn thật nhiều

Theo quan niệm của người Nhật, trẻ sẽ không bao giờ bị bố mẹ ép ăn, bắt ăn dù con còn đang no. Họ có chia ra số bữa ăn trung bình trong ngày một cách hợp lý nhất để trẻ biết ăn khi đói hoặc sẽ hào hứng hơn với mỗi bữa ăn.

9. Bữa ăn phải được diễn ra trong ghế ăn. Không ngồi thì không ăn

Khi đến bữa, trẻ Nhật ngồi vào ghế ăn và chỉ tập trung vào ăn

Cũng là một điều quan trọng trong khi cho con ăn của người Nhật, họ không bao giờ giống như các bà mẹ khác là tha con đi khắp xóm hay chạy theo trẻ để bón cho trẻ ăn. Đến giờ ăn của trẻ Nhật, mẹ Nhật nghiêm khắc cho trẻ ngồi vào ghế ăn và chỉ tập trung vào ăn.

10. Bổ sung canxi cho trẻ nếu không thiếu thì không cần. Chỉ cần cho con chạy nhảy dưới ánh mặt trời, tắm nắng thường xuyên là được.

Thường xuyên cho trẻ vận động để phát triển thế chất

Trước đây chiều cao của người Nhật khá khiêm tốn, vì trải qua giai đoạn nghèo khó và thiếu ăn nên không có nhiều điều kiện phát triển chiều cao cho trẻ. Nhưng để cải tiến chiều cao của thế hệ sau, người Nhật đã làm rất tốt và họ không quá quan trọng việc để trẻ được cung cấp thừa canxi, mà thay vào đó là chỉ cần vừa đủ và tham gia hoạt động vận động thể chất nhiều hơn.

11. Cho trẻ mặc quần áo nên mặc nhiều lớp

Như vậy khi con nóng có thể cởi bớt, lạnh có thể khoác thêm, hoặc khi chơi thể thao toát mồ hôi có thể bỏ bớt ra. Nhưng cũng không nên quá nguyên tắc là lúc nào cũng phải mặc thật nhiều quần áo cho con, còn phải theo dõi thời tiết và nhiệt độ cơ thể trẻ để có những điều chỉnh hợp lý khi mặc quần áo cho con.

12. Xác định con lạnh hay không bằng cách kiểm tra cổ

Bố mẹ Nhật chỉ cần kiểm tra con có lạnh hay không bằng cách xem vùng cổ của trẻ có bị lạnh không. Điều này cũng có nghĩa là để giữ cho trẻ không bị lạnh thì việc giữ ấm cổ của trẻ là rất quan trọng.

13. Cho trẻ ăn trái cây thường xuyên và mỗi ngày

Việc ăn uống đủ chất đối với bố mẹ Nhật cũng rất cần có đầy đủ những vitamin từ trong hoa quả, trái cây và được bố mẹ cho ăn hàng ngày.

14. Con có quyền quyết định những việc liên quan đến con

Đây là cơ hội tốt để trẻ có thể học được tính tự lập cũng như có thể tự biết ra quyết định về những việc liên quan đến bản thân mình. Chẳng hạn như nếu trẻ còn nhỏ, trẻ có thể tự quyết định sở thích, đam mê cá nhân của riêng mình. Nhất là những việc hàng ngày như hôm nay mặc bộ quần áo nào, thích được mẹ nấu cho ăn món gì trong bữa ăn thì bố mẹ cũng nên để cho trẻ tự quyết định.

15. Khi con được 4-5 tuổi, hãy dạy con cách tiêu tiền và cho con tiền tiêu vặt hàng tuần

Trẻ Nhật được dạy cách tiêu tiền từ khi bước vào độ tuổi 4-5 tuổi và được bố mẹ cho một khoản tiền để tiêu vặt. Điều này có thể được duy trì đến khi trẻ lớn hơn và trẻ được phép quyết định chi tiêu với số tiền của mình.

16. Không quá lo lắng khi con bị ốm

Tất nhiên là bố mẹ nào cũng mong con cái được khỏe mạnh, không bị ốm. Nhưng bất kì ai dù là khỏe mạnh cũng có thể bị bệnh, bị ốm một vài lần. Do vậy khi một đứa trẻ bị cảm lạnh, bệnh nhẹ, đừng hoảng sợ mà hãy bình tĩnh tìm cách đưa trẻ đi khám hoặc uống thuốc. Không cần quá hoang mang mỗi khi trẻ bị ốm nhẹ.

17. Cho con quyền tự quyết định hành vi cá nhân trong giới hạn cho phép

Nếu việc con làm không ảnh hưởng đến sự an toàn của con, đến lợi ích của người khác, thì không được quá can thiệp vào hành vi của con. Quyền tự do cá nhân và tính tự lập của con cái được các ông bố bà mẹ Nhật rất quan tâm và tôn trọng, vì vậy, trẻ sẽ được phép tự quyết định những việc làm mang tính cá nhân của mình.

18. Để trẻ chơi thoái mái, không giục giã

Khi đã cho trẻ chơi, bố mẹ không nên giục trẻ chơi nhanh nhanh rồi cất gọn hay cho con đi chơi mà lại giục về vì bố mẹ thấy chán. Điều này ảnh hưởng không tốt đến tâm lý của trẻ. Đã xác định cho con chơi thì nên cố gắng để cho trẻ vui chơi thoải mái nhất có thể.

19. Dạy trẻ học được những cái gì là nguy hiểm

Không phải cứ cái gì nguy hiểm cũng cấm con không được tiếp cận. Nên cho con biết nguy hiểm là như thế nào, xảy ra ở đâu, làm thế nào để tránh. Cho con tiếp cận với nguy hiểm trong phạm vi kiếm soát. Và khi đã xác định cho trẻ thử tìm hiểm về điều đó, bố mẹ phải luôn chắc chắn để trẻ ở trong tầm mắt của mình và không được lơ là dù chỉ một giây.

20. Cần để con có cơ hội tự trải nghiệm càng nhiều càng tốt

Với trẻ con, tất cả những điều được trẻ khám phá trong thế giới xung quanh đều luôn mới lạ và hấp dẫn. Và trẻ sẽ học được những điều này một cách tốt nhất thông qua chính những gì mà trẻ khám phá và tìm tòi. Với bất cứ một việc gì mà trẻ đang muốn tìm hiểu, nên không nguy hiểm hoặc bố mẹ muốn con tự xem nó sẽ diễn ra theo quy luật như thế nào, không nên nói trước kết quả với con. Hãy để bé tự khám phá, biết hậu quả, biết cách thành công, biết cả thất bại.

21. Dạy trẻ học cách chờ đợi

Học cách chờ đợi cũng đồng nghĩa với học được tính kiên nhẫn, nhẫn nại. Để có thể làm được điều này, người Nhật dạy con học cách quan sát và nhìn nhận những vấn đề một cách tỉ mỉ, đồng thời cũng phải biết cách kiên trì để đạt được thành quả mong muốn. Bố mẹ muốn con kiên nhẫn hơn hãy cho con chơi những trò chơi đòi hỏi rèn luyện tính nhẫn nại thông qua những mô hình lắp ghép hoặc những trò chơi thông minh yêu cầu trẻ biết suy nghĩ và không ngại khó trước những chi tiết có phức tạp hơn.

22. Dạy trẻ chịu trách nhiệm về hành động của mình

Việc chịu trách nhiệm trước hành động này của mình đơn giản đối với trẻ con đôi khi chỉ là chịu phạt khi mắc phải những lỗi đã gây ra, hoặc trước khi làm một điều gì đó của bản thân, trẻ cần phải hiểu được kết quả và những tác động của hành động đó với mình.

23. Dạy trẻ cách cho đi và nhận lại là quá trình hai chiều. Người nhận cũng phải biết ơn

Theo quan điểm của người Nhật, họ có tư tưởng truyền thống dân tộc khá rõ ràng và theo đó, trẻ con cũng học được cách không chỉ biết nhận của người khác như một đòi hỏi về quyền lợi của bản thân mà phải biết cách cho đi và nhận lại cùng với một thái độ biết ơn điều mình được nhận từ người khác.

24. Không áp dụng bừa bãi các phương pháp giáo dục

Hiện nay trong xã hội có rất nhiều phương pháp giáo dục sớm. Nếu không thực sự hiểu, không biết làm thế nào thì đừng làm và đừng ép con.

Chắc chắn đây là điều băn khoăn của nhiều bậc cha mẹ khi tìm hiểu về phương pháp giáo dục con cái, bởi hiện nay trên thế giới áp dụng rất nhiều phương pháp giáo dục con cái khác nhau. Mỗi quốc gia lại có một đặc thù trong cách giáo dục con cái riêng mà có thể chỉ phù hợp với nơi đó. Vì vậy, bố mẹ phải hiểu thật rõ một phương pháp bất kì trước khi định áp dụng cho con.

25. Phải đảm bảo mỗi ngày đều có thời gian dành cho con, chơi với con

Có thể nói việc chơi với con của bố mẹ đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình hình thành nên tính cách và học được nhiều kĩ năng bổ ích từ chính bố mẹ của mình. Và chính điều này cũng giúp bố mẹ và con cái gắn kết với nhau hơn.

26. Luôn có cách khiến con cười ít nhất vài lần một ngày để duy trì tâm trạng tốt

Nhiều người thường nói con người đất nước Nhật Bản vì thường làm việc quá căng thẳng và áp lực, nên thường đánh mất đi nụ cười hay thậm chí còn bị tự kỉ , trầm cảm. Nhưng ở Nhật, việc tạo cho con cái nụ cười và vui chơi hàng ngày rất được các bố mẹ để tâm và duy trì hàng ngày để con được hạnh phúc.

27. Dạy trẻ cách đối mặt với thất bại

Điều này không chỉ người lớn cần phải học mà ở Nhật, bố mẹ thường dạy con cách đối mặt với thất bại ngay kể từ khi còn nhỏ. Con có thể không hài lòng, có thể bỏ cuộc, có thể cố gắng làm tiếp một lần nữa, điều này còn tùy thuộc vào ý chí của mỗi đứa. Nhưng dứt khoát không khóc và không được suy sụp. Mà phải biết cách vươn lên sau mỗi thất bại.

28. Không bao giờ được đánh, tấn công bạn trước

Trẻ con nhất là những trẻ có tính hiếu động, đặc biệt là con trai khi xảy ra xích mích, điểm không vừa ý với các trẻ khác hay khi tranh giành đồ chơi với nhau rất dễ xảy ra đánh nhau. Nhưng bố mẹ phải tuyệt đối dặn trẻ rằng không bao giờ được có thái độ đánh người khác, trừ khi trẻ bị bạn đánh và được phép tự vệ phòng thân. Trong nhà trẻ, bố mẹ có thể dặn trẻ để khi gặp trường hợp này có thể thu hút sự chú ý của cô giáo và các bạn khác bằng cách hét lên.

(Nguồn Megamart)