Takarazuka Revue: Những người phụ nữ làm nên cuộc cách mạng sân khấu kịch truyền thống

Thứ Sáu 05/07/2019 | 6:58 Sáng

Nếu bạn hỏi một người Nhật hay người yêu thích văn hóa Nhật về tên của một loại hình sân khấu “truyền thống” của đất nước này, chắc chắn họ sẽ kể đến Kabuki, Noh và Bunraku như những ví dụ điển hình. Đã bao giờ bạn nghe đến Takarazuka Revue chưa? Đây loại hình sân khấu vẫn còn lạ lẫm đối với người nước ngoài, nhưng có lịch sử hơn 100 năm nay.

Ý tưởng ban đầu

Takarazuka Revue vốn là một công ty nghệ thuật sân khấu được thành lập vào năm 1914 ở thành phố Takarazuka, một địa điểm du lịch suối nước nóng nổi tiếng thuộc tỉnh Hyogo, vùng Kansai. Cha đẻ của loại hình nghệ sân khấu này là Kobayashi Ichizo – chủ tịch của công ty Hankyu Railways, trực thuộc tập đoàn Hankyu Hanshin Holdings.

Năm 1913, sau khi tuyến đường sắt từ Osaka đến thành phố Takarazuka mới thành lập, chủ tịch của Hankyu Railways muốn thu hút khách du lịch đến thành phố Takarazuka tham quan khu nghỉ dưỡng. Ý tưởng ban đầu của ông chính là tạo ra một hình thức giải trí mới hoàn toàn khác với những loại hình sân khấu truyền thống của Nhật, bắt đầu từ một nhóm kịch nhỏ với một số ít ca sỹ và diễn viên múa, ngày nay đã phát triển thành một đoàn kịch lớn mạnh với hơn 400 thành viên – “Takarasiennes”.

Phương châm của Kobayashi Ichizo dành cho Takarazuka Revue chính là ” Khiêm tốn, công bằng và tao nhã”. Ông muốn tạo ra một loại hình sân khấu giải trí kiểu mẫu nhưng tất cả mọi người đều có thể thưởng thức được.

Từ một nhóm kịch nhỏ ban đầu….

Takarazuka Revue năm 1930

…Và Takarasiennes ngày nay với hơn 400 thành viên

Takarazuka nhắm đến đối tượng khán giả bình dân, diễn viên toàn bộ đều là nữ có thể đóng cả vai nam lẫn vai nữ. Kể từ khi sân khấu truyền thống Kabuki bị giới hạn chỉ dành riêng cho nam vào năm 1629, sự xuất hiện của Takarazuka giống như một hiện tượng và không còn xa lạ với các khán giả của sân khấu kịch truyền thống.

Đặc trưng của Takarazuka chính là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa sân khấu truyền thống và nhạc kịch Broadway của phương Tây, các cô gái thể hiện xuất thần các nhân vật nam và nữ, gương mặt trang điểm cầu kỳ, với cách kẻ mắt độc đáo.

Thông qua các Otokoyaku (nhân vật nam) trong các vở diễn, Takarazuka muốn khán giả cảm nhận được hình tượng người đàn ông lý tưởng bên trong thân xác của một phụ nữ. Cốt truyện lãng mạn, hàm xúc, mỗi màn diễn đều kết hợp nhịp nhàng giữa ca vũ và diễn thoại.

Top Otokoyaku và Top Musumeyaku

Otokoyaku – những vai nam do nữ diễn viên đóng. Trong xã hội xem trọng nam giới như Nhật Bản, sự bình đẳng giới chỉ là thứ trên lý thuyết, vì thế hình tượng của các Otokoyaku giống như hiện thân cho sức mạnh kiên cường của phụ nữ. Họ thường đóng vai những anh hùng, hiệp sỹ chiến đấu để bảo vệ người phụ nữ mình yêu.

Diễn viên nữ đóng vai nam chắc chắn sẽ ngoài sức tưởng tượng, nhưng nó sẽ là trải nghiệm thú vị cho những ai lần đầu chạm ngõ loại hình nghệ thuật này.

Những người đàn ông lý tưởng trên sân khấu

Có lẽ đàn ông Nhật sẽ thấy buồn chán, nhưng phụ nữ sẽ yêu thích Takarazuka. Trong khi các ông chồng mải miết làm việc không có thời gian dành cho vợ mình, Takarazuka chính là nơi dành cho các bà vợ lui tới mà không phải e ngại. Ở Takarazuka, phụ nữ có thể tự do biểu lộ những cảm xúc, nơi đó không bao giờ làm người ta thất vọng.

90% fan của Takarazuka đều là nữ, đa phần ở độ tuổi dưới 25. Sự mê mẩn các fan nữ đối với các diễn viên của Takarazuka, đã làm các học giả phương Tây xem thể loại này giống như một hiện tượng “Lesbian”. Thực tế, nó giống mối quan hệ chị em giữa các fan trẻ với các diễn viên nữ hay sự ngưỡng mộ giữa em gái với chị gái. Nhưng đối với các fan Anime và Manga, mối quan hệ đó rất lãng mạn và thú vị.

Toàn bộ diễn viên của Takarazuka Revue đều là nữ

Công ty sở hữu một đội ngũ biên kịch, thiết kế, đạo diễn sân khấu, nhạc sĩ và dàn nhạc hùng hậu, có thể dàn dựng những vở diễn hoành tráng của riêng mình. Họ đã thành công khi chuyển thể các tác phẩm từ Manga như Ruroshi Kenshin, Hakushaku Reijou (Bá tước tiểu thư), Lupin III, Black Jack,…và Nhật hóa những vở Tây kịch nổi tiếng như Romeo & Juliet, Elizabeth, Phantom, Cuốn theo chiều gió, The Rose of Versailles…

Ruroshi Kenshin

Elizabeth

Takarazuka Revue được thành lập từ 5 đoàn kịch nhỏ. Các thành viên của Takarazuka được phân ra thành 5 đoàn kịch khác nhau với tên gọi Hana (hoa), Tsuki (nguyệt), Yuki (tuyết), Hoshi (tinh tú), Sora (bầu trời) và 1 Senka hay nhóm những người có thâm niên.

Các ngôi sao của 5 đoàn kịch Hana (hoa), Tsuki (nguyệt), Yuki (tuyết), Hoshi (tinh tú), Sora (bầu trời) và Senka

Mỗi đoàn kịch có hơn 80 thành viên, biểu diễn ở một sân khấu, đứng đầu là 2 diễn viên chính Top Otokoyaku (nam chính) và Top Musumeyaku (nữ chính). 2 người này sẽ giữ vai chính trong tất cả vở kịch lớn nhỏ của đoàn biểu diễn ở nhà hát Takarazuka Grand ở thành phố Takarazuka và Tokyo cho đến khi giải nghệ. Senka của đoàn vốn dành cho những thành viên đạt đến 40 tuổi, nhưng sau này là vị trí dành cho những diễn viên có thể luân chuyển qua lại giữa 2 đoàn kịch.

Quá trình đào tạo

Để trở thành một diễn viên của Takarazuka, các cô gái phải trải qua một cuộc thi cực kỳ gắt gao, mỗi năm công ty chỉ nhận từ 40 đến 50 học viên. Yêu cầu tuyển chọn ban đầu, thí sinh phải ở độ tuổi thiếu niên từ 11-12, nhưng sau này lứa tuổi được nâng lên 15-18. Các cô gái may mắn được lựa chọn sẽ phải chịu sự huấn luyện khắt khe về nghệ thuật biểu diễn ở trường âm nhạc Takarazuka trong 2 năm.

Học viên của Takarazuka Revue

Tại đây, họ sẽ được đào tạo về diễn xuất, thanh nhạc, ballet, múa cổ truyền và các loại hình sân khấu khác, hơn nữa còn phải rèn luyện với kỷ luật nghiêm khắc. Học viên năm nhất phải thức dậy thật sớm, lau dọn cầu thang trong im lặng, chạy vòng quanh hành lang. Cúi đầu chào hỏi giáo viên và các tiền bối được xem là phép tắc cơ bản nhất. Đến năm thứ 2, các học viên nổi bật sẽ được lựa chọn để trở thành Otokoyaku hay Musumeyaku và bắt đầu tập trung huấn luyện các cô gái trở thành “giới tính” mình sẽ được giao.

Các Otokoyaku phải luyện giọng thật thấp, cố gắng làm giọng khàn, trong khi Musumeyaku phải tập ở tông giọng cao trung bình. Hơn nữa, cách nói chuyện cũng phải có sự phân biệt, vì thế họ sử dụng từ ngữ thiên kiến giới tính mà hầu hết người Nhật không dùng trong cuộc sống đời thường.

Các học viên của Takarazuka trong lễ tốt nghiệp

Ngoài ra, có một điều cực kỳ quan trong để duy trì diện mạo của Takarazuka, đó chính là các nữ diễn viên không được kết hôn cho đến khi rời khỏi nhóm, và họ cũng không được phép hẹn hò hay qua lại với đàn ông bên ngoài.

Sau khi tốt nghiệp, các diễn viên của Takarazuka sẽ được phân về mỗi đoàn kịch và chỉ diễn trong các chương trình của riêng nhóm đó cho đến khi giải nghệ, hay chuyển đoàn.

Sức hút với khán giả quốc tế

Mỗi năm, các đoàn kịch sẽ lưu diễn từ thành phố quê nhà của Takarazuka, Osaka và Tokyo. Để thu hút khán giả quốc tế, ngoài các tour diễn vòng quanh nước Nhật, Takarazuka Revue còn mở rộng hoạt động biểu diễn đến với khán giả nước ngoài. Năm 2017, họ quyết định chuyển thể vở nhạc kịch khá thành công của Bollywood “Om Shanti Om: Endless Cycle of Love”.

“Om Shanti Om: Endless Cycle of Love”

Với hơn 1000 buổi diễn mỗi năm và số lượng khán giả hơn 500,000 người, bao gồm cả khán giả quốc tế, Takarazuka được xem là một trong những công ty giải trí sân khấu lớn nhất thế giới.