Tại sao đèn giao thông ở Nhật Bản có màu xanh lam thay vì xanh lục?

Đối với người Nhật, màu sắc có 4 màu cơ bản trắng, đen, đỏ và xanh để nói về sự vật. Họ thường dùng màu xanh để chỉ bao quát những tông màu lạnh và đỏ với tông màu nóng. Trong tiếng Nhật, từ Ao青 (hay Aoi) chỉ bao quát cho những màu xanh lục, lam, chàm. Từ thời Heian, Midori  緑 đã được sử dụng để chỉ màu xanh lục, nhưng phạm vi biểu thị của từ này rất hẹp.

Về mặt quang học

Ao青 thực chất có sắc xanh giống như màu chàm, thoạt nhìn rất giống xanh lam.

Xanh chàm

Xanh lam

Xanh lục

Sự phân biệt giữa xanh lam và xanh lục trong cách dùng từ của người Nhật rất mơ hồ

Ví dụ, Ao trong “Aozora” 青空chỉ bầu trời xanh lam, nhưng “Aomono” 青物 (những thứ có màu xanh) như “Aona” (rau xanh), Aoba 青葉(lá xanh hay lá non), Aodake青竹(trúc xanh), Aoshiba青芝 (cỏ xanh), Aoringo青苹果 (táo xanh) thực chất lại có màu xanh lục.

Màu xanh của cỏ cây

Ngoài ra họ còn dùng Ao cho biển, bởi vì nước biển nhìn gần giống màu xanh lục nhưng ở xa lại hệt như màu lam.

Màu xanh của biển

Màu xanh trong giao thông

Trong thực tế, người Nhật cũng dùng Ao để nói về đèn xanh tín hiệu giao thông. Đèn tín hiệu giao thông ở Nhật cũng bao gồm 3 màu cơ bản đỏ, vàng, xanh. Nhưng màu xanh được sử dụng trên các trụ đèn ngày nay ở đất nước này có chút khác biệt các nước khác trên thế giới.

Năm 1930, các trụ đèn tín hiệu giao thông được lắp đặt ở giao lộ Hibiya, đèn xanh lúc đó vốn là Midoriiro緑色- màu xanh lục. Dần dần sau này, khi đèn giao thông trở nên phổ biến trên cả nước, người ta bắt đầu dùng Ao nhiều hơn Midori và hay gọi đèn xanh là Aoshingou 青信号. Xu hướng chuyển đổi màu sắc này bắt nguồn từ một lý do sâu xa, người Nhật rất kỵ nói về màu xanh lục vì họ cho rằng đây là màu sắc của điều không may, xui xẻo.

Màu xanh ban đầu của đèn tín hiệu “đi” khi được lắp đặt ở Nhật

Đến năm 1973, chính phủ Nhật quyết định điều chỉnh màu xanh lục của đèn tín hiệu sang lam một chút để phù hợp với tên gọi Aoshingou.Quốc tế cũng không hề có 1 quy định chính xác nên dùng màu xanh nào mới đúng, vì thế sự điều chỉnh tông màu của đèn xanh tín hiệu cũng không có gì ảnh hưởng đến giao thông trên đường phố.

Màu xanh được sử dụng trong đèn tín hiệu “đi” ngày nay

Một ví dụ khác về 2 màu sắc này đó là dấu hiệu Shoshiba(初心者マーク)hay Wakaba (若葉マーク) thường dán trên xe những người mới biết lái ở Nhật. Năm 1972, khi ký hiệu hình chữ V này ban đầu có 2 màu vàng và xanh lục, sau đó màu xanh lục cũng dần thay đổi thành màu xanh lam.

Màu sắc của ký hiệu Wakaba thời kỳ đầu

Và màu xanh được sử dụng hiện nay

Tuy nhiên biển báo trên đường cao tốc thì có sự phân biệt rạch rồi giữa xanh lam và xanh lục.

Biển hướng dẫn trên đường cao tốc có màu xanh lục

Biển báo xanh lam trên đường phố nội ô.

Từ những ví dụ trên cho thấy, người Nhật vẫn phân biệt được 2 màu này, chỉ là do thói quen dùng từ bao quát để nói về các màu thuộc tông lạnh đã dẫn đến sự điều chỉnh màu sắc trong giao thông cho phù hợp.

Haku

Tên các màu sắc trong tiếng Nhật

Màu sắc ảnh hưởng đến cuộc sống như thế nào?