Đi tìm nguyên nhân của những vụ bạo hành và đói nghèo ở trẻ em Nhật

Thứ Bảy 07/07/2018 | 7:00 Sáng

Nhật Bản, mùa giáng sinh năm 2017, một vụ án xảy ra không khỏi khiến người dân bàng hoàng, cậu bé bốn tuổi bị đánh đập đến bầm tím và qua đời ngay sau đó tại bệnh viện, người mẹ và hai bạn trai của bà ta bị bắt.

Trong khi tin tức về cái chết của đứa trẻ đã làm dấy lên sự phẫn nộ kinh hoàng trên phương tiện truyền thông của Nhật. Thì Orie Ikeda – một bà mẹ đơn thân nói rằng, phần nào đó cô hiểu được cốt lõi vụ tấn công tàn bạo kia như thế nào ở Minoh – thị trấn gần nơi cô sống.

Cô nói khẽ – “có thể nói, tôi đã không lạm dụng con gái mình là vì tôi còn may mắn“.

Vậy điều gì đang xảy ra với những người mẹ đơn thân ở Nhật, đi tìm câu trả lời cũng là “khui” ra một vấn đề, một mảng tối chìm sâu trong “ánh đèn màu” rực rỡ của Nhật Bản.

Orie Ikeda

Ikeda tham gia một khoá đào tạo của chính phủ với một công việc được trả lương thấp nhất trong xã hội Nhật, đó là chăm sóc người già.

Hầu hết, các bà mẹ đơn thân ở Nhật Bản chỉ sống với thu nhập bằng một nửa thu nhập trung bình của quốc gia. Con cái của họ, đều thuộc tầng lớp nghèo, học vấn thấp hoặc không được đi học, không có định hướng tương lai. Theo báo cáo của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế, thì cứ trung bình 7 trẻ em ở Nhật, sẽ có một em thuộc tầng lớp nghèo đói trên.

Minh hoạ

Theo Nippon Foundation ở Tokyo, nếu không giải quyết vấn đề này, Nhật sẽ mất 2,9 nghìn tỷ yên (26,3 tỷ USD) thu nhập và khoảng 1,1 nghìn tỷ Yên trong các khoản thuế thanh toán cho an sinh xã hội.

Có một cơ hội đang tuột mất ở đất nước đang dần lão hoá như Nhật vì không tận dụng được nguồn lao động trẻ.

Nhiều bà mẹ đơn thân ở Nhật thậm chí còn nghèo hơn khi có việc làm.

Những tiến bộ khoa học kỹ thuật hoặc các chế độ trợ cấp khó đến được với các bà mẹ đơn thân Nhật Bản. Cũng theo báo cáo trên, chưa đến 50% bà mẹ đơn thân nhận được trợ cấp từ chính phủ. Sự phân biệt nam – nữ trong xã hội khiến cho cùng một công việc như nhau nhưng nữ giới kiếm được ít hơn 30% so với nam giới.

Trong khi dân số Nhật đang có dấu hiệu giảm rõ rệt, thì các hộ gia đình đơn thân trong nước lại tăng lên 50%, từ 1992 đến 2016 là 712.000 (theo Bộ lao động). Tỉ lệ trẻ em nghèo đói ở những gia đình có cha/mẹ đơn thân đứng ở mức 56% trong trong tổng số các quốc gia OECD, so với Mỹ là 32%. Những người được sự hỗ trợ từ vợ/chồng đã ly hôn hoặc từ bố mẹ mình là những người may mắn.

“Lựa chọn của bạn cũng dần eo hẹp khi bạn không có tiền, bạn phải chi li tính toán từ những thứ nhỏ nhặt” – Ikeda nói.

Với cái chết của cậu bé trong ngày giáng sinh năm ngoái ở thành phố Minoh làm nhiều người không khỏi bàng hoàng. Bởi đây được xem là nơi có an ninh tốt. Thị trưởng Tetsuro Kurata, 44 tuổi đã cố gắng biến thành phố này thành nơi có sự an toàn nhất cho trẻ em.

Bằng việc lắp đặt hàng trăm Camera giám sát dọc những con đường các em thường đi học, hoặc ở công viên. Ấy thế nhưng, vẫn có cuộc gọi đến vào đêm giáng sinh ngày 25 tháng 12 năm 2017. “Tôi không thể tin được, đó là ngày giáng sinh” – thị trưởng Kurata nói trong nghẹn ngào.

Vậy điều gì làm nên một “mảng ngầm đau thương “như vậy trong xã hội Nhật Bản. Thực tế, các vấn đề bà mẹ đơn thân gặp phải không chỉ là tiền bạc. Sau li hôn, họ sợ đe doạ của chồng cũ, triển vọng công việc không có, trợ cấp lại càng hiếm hoi do chính phủ phải trả lương hoặc chi tiền cho người già. Những người bị cho là mất sức lao động.

Trong khi đó, chính phủ luôn kêu gọi những người phụ nữ đơn thân hãy “toả sáng” bằng cách cân bằng giữ công việc xã hội và nuôi con. Thế nhưng, với những người mẹ đơn thân nghèo ở Minoh, lời kêu gọi trên có lẽ quá viển vông.

Một người mẹ đơn thân giấu tên chia sẻ rằng “Tôi như ở tận cùng của đáy xã hội, tôi phải làm hai việc bán thời gian để lo cho con, một ở phòng khám và thu ngân ở siêu thị“. Cô còn cho biết, nhiều bà mẹ đơn thân khác còn phải làm việc nhiều hơn.

Tỷ lệ trẻ em phải sống trong cảnh nghèo khổ trên tổng số (đen) và tại các gia đình đơn thân (đỏ) ở Nhật

Mặc dù có rất nhiều mục tiêu đặt ra nhằm hạn chế sự nghèo đói trong các hộ gia đình đơn thân. Thậm chí xem xét đến việc làm cải thiện thu nhập cho họ. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, con số trẻ nghèo ở Nhật vẫn khó thay đổi.

Kéo theo đó là những nhu cầu hạn chế như cho trẻ đến trường, định hướng tương lai,..Tất cả tạo nên áp lực cuộc sống cho những bà mẹ đơn thân, dẫn đến những sự việc đau lòng như trên.

Có thể nói, bên trong của xã hội Nhật vẫn còn rất nhiều vấn nạn cần thay đổi.

Tham khảo: bloomberg