Cách Nhật Bản nửa bán cầu, tại sao quốc gia này lại có nhiều người gốc Nhật như vậy?
Người Nhật rất ít khi ra nước ngoài. Thế nhưng trong tình hình phát triển hiện tại, nhiều người Nhật bắt đầu ra nước ngoài làm việc, và số lượng người định cư ở nước ngoài cũng tăng lên.
JAPO xin phép đặt câu hỏi. Theo bạn, quốc gia nào trên thế giới sẽ có nhiều người gốc Nhật nhất (người gốc Nhật bao gồm những người không mang quốc tịch Nhật Bản, nhưng có ông bà cha mẹ,…là người Nhật).
Hãy đoán xem nhé? Là Trung Quốc, Thái Lan, hay Việt Nam nhỉ?
Đáp án chính xác là một quốc gia Nam Mỹ, Brazil.
Ước tính có khoảng 1 triệu 600 nghìn người gốc Nhật đang sống tại Brazil. Xét về vị trí địa lý, hai quốc gia này cách nhau nửa bán cầu, vậy tại sao lại có thực tế này. Hãy cùng ngược dòng lịch sử để biết được lý do nhé.
Hiện tại, người gốc Nhật sống tập trung tại Sao Paulo, Brazil. Trong đó, khu vực Liberdade còn được gọi là phố Nhật.
Ảnh https://traveloco.jp/kaigaizine/japantown-brazil
Tên nhà ga ở đây cũng cho thấy phần nào đặc điểm dân cư vùng này, Japão-Liberdade.
Ảnh https://traveloco.jp/kaigaizine/japantown-brazil
Vào năm 1908, khoảng hơn 100 năm đã diễn ra cuộc di dân lớn từ Nhật đến Brazil. Với con số ước lượng khi ấy là 130,000 dân nhập cư, tính đến nay đã tăng lên đến 1 triệu 600 nghìn người.
Trước kia Brazil có rất nhiều nông trại cà phê sử dụng lao động từ nô lệ châu Phi. Vào năm 1888, những cuộc khởi nghĩa chống lại chế độ nô lệ bùng nổ, dẫn đến việc cấm sử dụng nô lệ ở các nông trại. Brazil chỉ chấp nhận dân nhập cư Italia, Tây Ban Nha và Đức. Tuy số lượng người di dân từ các quốc gia châu Âu rất nhiều thế nhưng chế độ nô lệ không còn dẫn đến thiếu hụt lao động trong ngành nông nghiệp.
Giữa thời điểm ấy, số lượng người Nhật xuất khẩu lao động sang Brazil lại gia tăng. Họ chen lấn trên những con tàu vận chuyển khổng lồ, vượt nửa vòng trái đất để đến Brazil làm việc với đồng lương ít ỏi trong các nông trại.
Ảnh https://ja.wikipedia.org/wiki/日系ブラジル人
Con tàu này có thể chở tối đa đến 1000 người, mất gần 2 tháng để cập bến Brazil. Những người trên tàu ôm ấp hy vọng về một cuộc sống mới đã được hứa hẹn như đãi ngộ tốt, lương cao,.. nhanh chóng bị vỡ mộng bởi chế độ làm việc hà khắc không khác gì nô lệ. Thế nhưng họ không còn cách nào khác là phải làm việc thật chăm chỉ, kiếm đủ tiền để có thể trở về nước. Tất nhiên với đồng lương ít ỏi, họ bị mắc kẹt tại Brazil.
Ảnh https://ja.wikipedia.org/wiki/日系ブラジル人
Dưới góc độ pháp luật, dân nhập cư Nhật Bản là công dân tự do. Thế nhưng sinh hoạt và đãi ngộ của họ tại môi trường làm việc chẳng khác gì nô lệ. Đã có những cuộc phản kháng, có những người bỏ trốn sang Argentina lúc nửa đêm. Thế nhưng dưới sự thống trị của Chính phủ, không một ai ra tay giúp đỡ những con người khốn khổ này.
Tuy nhiên trong số những người Nhật nhập cư sống nơi đất khách quê người, cũng có một số người đạt được thành công. Họ liên kết lại với nhau thành một nhóm, cùng chung tiền thành lập nông trại và bắt đầu sự nghiệp riêng.
Ảnh https://ja.wikipedia.org/wiki/日系ブラジル人
Từ những nông sản đang được trồng và phát triển tại Brazil, họ lọc ra các nông sản có khả năng đem lại lợi nhuận cao như trà, khoai tây, rau diếp, cà chua và tỏi. Nhờ đó mà cộng đồng người Nhật có được địa vị trong xã hội Brazil. Tất nhiên đi kèm với thành công, dân nhập cư Nhật Bản cũng vấp phải sự kỳ thị, ghét bỏ và phân biệt đối xử của dân bản địa. Thậm chí một phong trào đòi trục xuất người Nhật đã nổ ra ở Brazil.
Tệ hơn nữa, đó cũng là lúc Thế chiến thứ 2 bùng nổ. Khi ấy Nhật ở phe phát xít còn Brazil bị cuốn vào cuộc chiến dưới áp lực của Hoa Kỳ. Những người nhập cư Nhật Bản ở Brazil như đứng giữa làn đạn của hai bên chiến tuyến. Tuy rằng gốc Nhật, họ có được quốc tịch Brazil và tự cho mình là người Brazil. Thế nhưng trước tình hình thế trận, Chính phủ gây sức ép lên cộng đồng này và tịch thu hết tài sản của họ.
Dù trải qua không ít khó khăn, cộng đồng người Nhật ở Brazil vẫn phát triển lớn mạnh. Từ đó đến nay đã 2, 3 thế hệ, nhiều người không còn nhớ tiếng Nhật nữa, tuy chỉ chiếm 5% dân số, những người này hoạt động và thành công trên hầu hết mọi lĩnh vực, từ bác sĩ, luật sư, kỹ sư, giáo viên, nghệ sĩ, nhà văn hoá, vận động viên,… Rất nhiều thành công lớn Brazil có được hiện nay đều nhờ những người gốc Nhật này gầy dựng nên.
Thời đại phát triển nhanh chóng, có người đã dần quên đi gốc gác của mình, thế nhưng tổ tiên đã để lại cho họ sứ mệnh, bài học phải không ngừng nỗ lực, cố gắng để vượt qua khó khăn. Nhờ đó mà những người đời sau mới đạt được thành công như hiện tại.
Kengo Abe