Nhật Bản sẽ ra sao với những vấn đề xã hội mang tính cơ cấu?

Nhật Bản đã trải qua giai đoạn phát triển thần tốc sau chiến tranh. Tuy nhiên, những chế độ xã hội được hình thành trong giai đoạn này đang đứng trước bờ vực tan vỡ. Hãy cùng nhìn nhận những vấn đề xã hội của Nhật Bản mà hiện tại chưa có giải pháp rõ ràng.

Sự sụp đổ của chế độ làm việc trọn đời

Truyền thống lâu đời của các công ty Nhật Bản là giữ chân nhân viên sau khi đã tuyển dụng.

Do đó, người ta cho rằng cống hiến hết mình cho công ty sẽ đảm bảo cuộc sống ổn định. Tuy nhiên, điều đó không còn đúng nữa trong thời đại ngày nay.

Ngay cả các công ty lớn cũng có nguy cơ phá sản, và ngày càng nhiều công ty khuyến khích nhân viên nghỉ hưu sớm.

Trước đây, do tỷ lệ sinh cao nên việc thăng tiến lên các vị trí cao hơn trong công ty diễn ra một cách tự nhiên.

Tuy nhiên, do tình trạng già hóa dân số và tỷ lệ sinh thấp, số lượng trẻ em giảm đi, dẫn đến mất cân bằng về cơ cấu độ tuổi trong công ty.

Trong khi số lượng người trẻ tuổi không tăng, số lượng người cao tuổi lại không giảm. Điều này khiến cho việc thăng tiến trong công ty trở nên khó khăn hơn.

Khi không được thăng tiến, đồng nghĩa với việc lương cũng không tăng. Và rồi, khi đến một độ tuổi nhất định, họ sẽ bị đối xử như “không còn cần thiết nữa”.

Vì đã cống hiến hết mình cho công ty nên họ không biết làm công việc khác, đây quả thực là địa ngục.

Sự sụp đổ của chế độ lương hưu

Một khoản lương hưu được khấu trừ trực tiếp từ tiền lương.

Đây từng là một chế độ an toàn cho tuổi già sau khi nghỉ hưu, đảm bảo người lao động được hưởng lương hưu dựa trên số tiền đã đóng góp.

Tuy nhiên, hệ thống này hiện đang hoàn toàn sụp đổ. Xã hội Nhật Bản đang trong tình trạng già hóa dân số, số người hưởng lương hưu ngày càng tăng.

Mặt khác, số người “đang làm việc” đóng góp lương hưu lại giảm do ảnh hưởng của việc sinh ít con.

Dễ dàng nhận thấy rằng hệ thống này không thể duy trì được lâu dài, phải không nào?

Tại Nhật Bản, số tiền chi trả lương hưu đang giảm dần và độ tuổi được hưởng lương hưu đang dần tăng lên.

Điều này giống như nói “hãy làm việc cho đến chết” hoặc “hãy chết khi còn trẻ”.

Sự sụp đổ của chế độ bảo hiểm y tế

Nhật Bản có chế độ bảo hiểm y tế rất tốt, với mức chi trả cá nhân chỉ 30% cho các dịch vụ y tế thông thường (trẻ em dưới 6 tuổi chỉ phải chi trả 20%).

Tuy nhiên, thực tế, mức chi trả cá nhân này đang dần tăng lên.

Khi chế độ này được thành lập vào năm 1927, mức chi trả cá nhân là 0%. Sau đó, tỷ lệ này tăng lên 10%, 20% và hiện nay là 30%.

Mức chi trả cá nhân cho người cao tuổi cũng đang dần được tăng lên.

Hơn nữa, phí bảo hiểm cũng đang tăng lên, cho thấy sự mất cân bằng trong hệ thống.

Dù được cho là gần như toàn bộ dân số tham gia nhưng chế độ bảo hiểm y tế này có thể khiến mọi người e ngại đến bệnh viện trong tương lai.

Chế độ lương hưu và bảo hiểm y tế hiện tại của Nhật Bản được xây dựng dựa trên giả định về tỷ lệ sinh cao và dân số tăng trưởng.

Tuy nhiên, những giả định này không còn phù hợp với thực tế xã hội hiện nay, dẫn đến nhiều vấn đề và khiến giới trẻ không muốn tham gia vào hệ thống.

Nếu Nhật Bản không tiến hành cải cách cấu trúc mạnh mẽ, các hệ thống này sẽ sụp đổ chỉ là vấn đề thời gian. Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa có bất kỳ kế hoạch rõ ràng nào được đưa ra.

Vậy Nhật Bản sẽ như thế nào sau 20 năm nữa?

Nhật Bản đang đứng trước ngã rẽ quan trọng trong việc cải cách hệ thống an sinh xã hội.

Liệu chúng ta có thể xây dựng một xã hội mà cả thế hệ trẻ và người cao tuổi đều có thể sống một cách an tâm hay không? Đây là cơ hội cuối cùng để thay đổi, và chúng ta không thể bỏ lỡ nó.

Cần có những giải pháp sáng tạo và hiệu quả từ các chuyên gia để giải quyết những thách thức mà chế độ an sinh xã hội Nhật Bản đang phải đối mặt.

So với các chế độ của đất nước bạn, bạn nghĩ gì về các chế độ của Nhật Bản?