Bushido 6: Khám phá chương trình đào tạo của Samurai

Ở Nhật Bản có một từ gọi là “Bunbyoudou” (文武両道 – Văn võ song toàn).

Mặc dù công việc chủ yếu của Samuarai là chiến đấu, nhưng họ cũng phải học hành, và quan niệm “Bunbyoudou” cho rằng cả hai yếu tố này đều quan trọng như nhau.

hính vì vậy, đã có những trường học dành cho Samurai.

Trường của Samurai – Trường Han (藩校)

Xưa kia, các samurai có những trường học dành riêng cho họ. Những trường học này được gọi là “Hanko” (藩校).

Han (藩) là một đơn vị hành chính tương đương với các tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương ở Nhật Bản ngày nay.

Tuy nhiên, so với các tỉnh và thành phố hiện tại, các Han có quyền tự trị cao hơn, vì vậy nếu so sánh với hệ thống chính trị hiện đại thì có thể ví như một liên bang hoặc một nước cộng hòa liên bang.

Thậm chí còn được chia nhỏ hơn nhiều so với các tỉnh và thành phố hiện nay, thời kỳ samurai Nhật Bản đã được chia thành khoảng 300 đơn vị hành chính. Mỗi đơn vị hành chính này được gọi là Han.

Và vì mỗi Han đều lập ra trường học riêng nên người ta gọi đó là Hanko. Chính những Hanko này đã trở thành nơi giáo dục cho các Samurai.

Hanko dạy gì?

Các Han – đơn vị hành chính địa phương thời đó, là một xã hội lấy Samurai làm trung tâm, được tổ chức theo một hệ thống cấp bậc với các lãnh chúa (Daimyo) đứng đầu.

Yêu cầu quan trọng ở đây là tất cả các Samurai phải tuyệt đối trung thành với lãnh chúa của mình.

Chính vì vậy, các Hanko được thành lập với mục đích truyền bá Nho giáo và đạo đức.

Thậm chí, để đào tạo các Samurai trở thành những người có phẩm chất đúng đắn, họ còn được dạy dỗ kỹ lưỡng về lễ nghi, cách nói năng và nhiều kỹ năng khác.

Tất nhiên, họ cũng học các môn như đọc, viết, toán và nhiều môn học khác nữa.

Trong một xã hội mà Samurai đóng vai trò trung tâm, việc quản lý hành chính cũng là một phần công việc của họ. Vì vậy, người ta không chỉ đòi hỏi Samurai phải có võ công cao cường mà còn cần phải có nhiều năng lực khác.

Nhật Bản là một quốc gia có nhiều núi non, điều kiện tự nhiên không thuận lợi cho việc phát triển nông nghiệp và thương mại.

Do đó, để có thể làm cho lãnh địa của mình trở nên giàu mạnh một cách hiệu quả, việc sở hữu những nhân tài là vô cùng cần thiết.

Vì vậy, thời gian học tập tại các cơ sở giáo dục này cũng rất dài, ít nhất là hơn 10 năm, thậm chí có người còn học tới 40 năm.

Xét cho cùng, tuổi thọ trung bình của người Nhật Bản thời đó chỉ khoảng 45 tuổi nên có thể nói đây thực sự là việc học tập suốt đời.

Kiếm thuật (剣術 – Kenjutsu) cũng được dạy một cách bài bản

Trong thời kỳ Edo, một thời đại hòa bình không có chiến tranh kéo dài khoảng 260 năm.

Chắc hẳn ai cũng nghĩ rằng kiếm thuật đã trở nên không cần thiết nữa phải không?

Tuy nhiên, trong giáo dục Samurai hướng tới mục tiêu “văn võ song toàn”, kiếm thuật giữ một vị trí quan trọng.

Không chỉ để rèn luyện võ công mà còn để tu dưỡng tinh thần, hoàn thiện bản thân, kiếm thuật được dạy một cách nghiêm túc.

Kiếm được sử dụng trong kiếm đạo hiện đại được gọi là shinai, được làm bằng tre ghép lại. Dù bị đánh trúng sẽ rất đau nhưng hiếm khi gây gãy xương.

Tuy nhiên, vào thời đó, người ta sử dụng kiếm gỗ (bokken) được làm bằng cách đẽo gỗ.

Có vẻ như việc bị gãy xương xảy ra khá thường xuyên. Dù hiếm khi gây tử vong nhưng chắc chắn là vô cùng đau đớn. Vì vậy, việc luyện tập hết mình là điều vô cùng cần thiết.

Nếu không trở nên mạnh mẽ, người ta sẽ phải chịu đựng những cơn đau đó mãi mãi.

Giáo dục hiện nay có thời gian học tập được phân chia rõ ràng, và việc bị bỏ lại phía sau cũng không gây ra nhiều khó khăn.

Giáo dục về Nho giáo và đạo đức cũng không được chú trọng, dẫn đến sự gia tăng của những người phản bội.

Có lẽ đã đến lúc chúng ta nên nhìn lại phương pháp giáo dục tại các trường học của các lãnh địa phong kiến.

Võ sĩ kiếm thuật Shiden Hiryu

Trường kiếm thuật Shidenryu