Từ vùng đất khắc nghiệt đến trái tim Nhật Bản: Bí ẩn về sự lựa chọn Tokyo

Tokyo là hình ảnh đầu tiên mà mọi người nghĩ đến khi nhắc về Nhật Bản.

Về mặt chính trị và kinh tế, Tokyo đóng vai trò là trung tâm, với dân số khoảng 14 triệu người.

Nếu tính cả khu vực đô thị Tokyo bao gồm một phần của Kanagawa, Saitama và Chiba, thì dân số lên tới 37,8 triệu người, trở thành một trong những đô thị lớn nhất thế giới.

Một phần của Tokyo ngày nay từng được biết đến với cái tên Edo, và từ thời đó, nơi đây đã là trung tâm của Nhật Bản về cả chính trị và kinh tế. Edo luôn là một trong những thành phố đông dân nhất thế giới.

Thật bất ngờ khi biết rằng, nơi mà hiện nay là một trong những đô thị hiện đại bậc nhất thế giới lại từng là một nơi có điều kiện sống vô cùng khắc nghiệt.

Vậy điều gì đã khiến con người lựa chọn xây dựng một thành phố lớn tại một địa điểm như vậy? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu câu trả lời qua những trang sử.

Nơi chịu ảnh hưởng nặng nề bởi thảm họa

Mặc dù Nhật Bản được biết đến là đất nước thường xuyên xảy ra động đất, nhưng không phải nơi nào ở Nhật Bản cũng như nhau.

Có những khu vực như tỉnh Okayama, với địa chất ổn định, ít chịu ảnh hưởng bởi động đất.

Tuy nhiên, Tokyo lại là một câu chuyện khác. Thành phố này nằm trong vùng có nguy cơ cao xảy ra động đất, thậm chí cả những trận động đất trực tiếp ngay dưới lòng đất.

Cảnh đẹp của núi Phú Sĩ là điều không thể phủ nhận, nhưng đằng sau vẻ đẹp ấy là một mối đe dọa tiềm ẩn. Là một ngọn núi lửa đang hoạt động, Phú Sĩ có thể phun trào bất cứ lúc nào.

Lịch sử đã chứng kiến nhiều vụ phun trào của Phú Sĩ, và những đám tro bụi từ các vụ phun trào này đã từng bao phủ cả Edo, gây ra nhiều thiệt hại.

Ngoài ra, lũ lụt cũng xảy ra khá thường xuyên, và những cơn gió lạnh từ các ngọn núi phía Bắc thổi xuống khiến mùa đông ở Tokyo trở nên khắc nghiệt và khô hanh, dẫn đến nhiều vụ cháy.

Trong tình hình như vậy, thật khó tìm được một nơi nào khắc nghiệt hơn phải không?

Thành phố Tokyo được xây dựng theo mệnh lệnh

Người đã xây dựng nên Edo, nền tảng của Tokyo ngày nay, chính là vị tướng samurai Tokugawa Ieyasu. Nhờ việc thống nhất các samurai trên khắp Nhật Bản, Edo đã trở thành trung tâm của đất nước. Tuy nhiên, chính Ieyasu không phải là người tự chọn Edo.

Vào thời điểm đó, khi còn có những samurai cấp cao hơn, ông đã nhận được lệnh “Hãy xây dựng một thành phố ở Edo”. Vì vậy, dù không phải quê hương của mình, Ieyasu đã nỗ lực rất nhiều để phát triển nơi này.

Tại sao không dời đô?

Sau khi trở thành người đứng đầu, lẽ ra Tokugawa Ieyasu hoàn toàn có thể di dời kinh đô. Tuy nhiên, ông đã không làm vậy vì đã cân nhắc đến khoảng cách với Hoàng gia.

Vào thời đó, Hoàng gia đóng đô ở Kyoto và về cơ bản, Thiên hoàng mới là người đứng đầu Nhật Bản.

Vì vậy, Ieyasu đã chọn không di chuyển kinh đô quá xa khỏi Kyoto.

Có thể nói, Tokugawa Ieyasu đã được giao nhiệm vụ cai quản Nhật Bản theo yêu cầu của Thiên hoàng. Tuy nhiên, nếu di chuyển kinh đô đến gần Kyoto hơn, rất có thể sẽ bị Hoàng gia can thiệp. Vì vậy, ông đã quyết định phát triển nơi mình đang ở, tức là Edo.

Khi chế độ Mạc phủ Tokugawa sụp đổ, quyền cai trị đất nước quay trở lại tay Thiên hoàng.

Ngài đã quyết định chuyển kinh đô từ Kyoto đến Edo, một thành phố sầm uất và phát triển bậc nhất lúc bấy giờ.

Edo sau đó được đổi tên thành Tokyo và tiếp tục phát triển không ngừng, trở thành một trong những đô thị lớn nhất thế giới hiện nay.

Tokyo có phải là thủ đô?

Mặc dù chúng ta đã quen gọi Tokyo là thủ đô, nhưng có lẽ nhiều người chưa biết rằng trên thực tế, Nhật Bản không có quy định cụ thể về thủ đô.

Các quốc gia khác thường quy định thủ đô trong hiến pháp của họ, nhưng hiến pháp Nhật Bản lại không có điều khoản này.

Vì vậy, chúng ta có thể hiểu Tokyo là “thành phố đang thực hiện chức năng của một thủ đô”.

Mặc dù đã có nhiều đề xuất về việc di dời thủ đô đến một khu vực khác, nhưng do mọi thứ đã quá tập trung vào Tokyo nên việc di chuyển này vẫn chưa thể thực hiện được cho đến nay.

Với việc Tokyo ngày càng phải đối mặt với những rủi ro như động đất và bão lớn có cường độ ngày càng tăng, tôi nghĩ rằng chúng ta cần phải cân nhắc đến việc di dời thủ đô hoặc phân tán các chức năng của Tokyo ra các thành phố khác.

Là người sinh ra và lớn lên ở Tokyo, tôi không muốn chứng kiến sự suy tàn của thành phố này, và những cuộc thảo luận về việc chuyển đổi chức năng thủ đô vẫn đang tiếp tục diễn ra.

Tokyo vẫn còn nhiều khu phố cổ khó có thể bảo tồn trọn vẹn, có lẽ đã đến lúc thích hợp để khởi đầu một chương mới ở một địa điểm khác.