Ngôi chùa trên núi Hiei và cái kết chìm trong biển lửa

Ngôi chùa trên núi Hiei và cái kết chìm trong biển lửa

Đây là câu chuyện diễn ra vào khoảng thế kỷ 15–16, tại ngọn núi Hiei, nằm giữa Kyoto và tỉnh Shiga. Tại đây, có một ngôi chùa mang tên là Enryaku-ji.

Và rồi, lịch sử của nó kết thúc trong biển lửa, dưới tay Oda Nobunaga – một samurai khét tiếng thuở bấy giờ.

Nhật Bản vốn hiếm khi xảy ra chiến tranh tôn giáo.

Vậy rốt cuộc, điều gì đã khiến một ngôi chùa đi đến kết cục bị thiêu hủy hoàn toàn?

Ban đầu, Enryaku-ji cũng chỉ là một ngôi chùa như bao ngôi chùa khác.

Thời đó, chùa chiền không chỉ là nơi tu hành mà còn đóng vai trò gần giống như chính quyền địa phương.

Người dân đăng ký hộ tịch tại chùa, tìm đến chùa để xin tư vấn khi gặp rắc rối, và sau khi qua đời cũng được an táng trong nghĩa trang của chùa.

Nhiều chùa còn mở terakoya – những lớp học sơ khai dành cho trẻ em.

Nhờ hệ thống này, bước sang thời Edo, khoảng 60% người Nhật có thể đọc viết, một tỷ lệ cực kỳ cao so với thế giới lúc bấy giờ.

Mọi thứ đáng lẽ đã có thể tiếp tục tốt đẹp nếu Enryaku-ji không bắt đầu trượt khỏi vai trò của mình.

Chùa được vận hành bằng tiền công đức của người dân. Nhưng Enryaku-ji lại đặt ra mức công đức ngày càng cao, đến mức gần như ép buộc.

Cứ thế mà họ thu tiền, và khi đã quen với lượng tiền ấy, họ không thể dừng lại.

Enryaku-ji dùng tiền để mua đất khắp nơi, dựng các trạm kiểm soát trên những tuyến đường quan trọng, thu phí qua lại. Tiền lại sinh ra tiền.

Không lâu sau, họ còn xây dựng lực lượng vũ trang riêng với những nhà sư mang dáng dấp của một đội quân.

Chưa dừng ở đó, Enryaku-ji cho các nhà sư đi khắp Nhật Bản để cho vay tiền với lãi suất cao.

Ai không trả được, sẽ có “quân” tới tận nơi đòi nợ. Dù là dân thường hay quý tộc, không ai được nương tay.

Những gì họ làm lúc này, chẳng khác nào xã hội đen đội lốt tôn giáo.

Bằng tiền bạc và vũ lực, Enryaku-ji còn gây sức ép lên Kyoto, can thiệp sâu vào chính quyền trung ương.

Người ta nói rằng không chỉ giới quý tộc, mà ngay cả Thiên hoàng cũng không thể công khai phản đối họ.

Một ngôi chùa, nhưng quyền lực đã vượt xa cả triều đình.

Rắc rối lớn nhất xảy ra khi Nichiren-shu, một tông phái Phật giáo mới, bắt đầu lan rộng. Giáo lý của họ rất đơn giản: chỉ cần tụng kinh niệm Phật là ai cũng có thể được cứu độ.

Với dân thường, đó là hy vọng. Nhưng với Enryaku-ji, đó là mối đe dọa trực tiếp đến quyền lợi.

Kết quả là các nhà sư có vũ trang của núi Hiei tấn công chùa Nichiren và nhà riêng của các tăng sĩ.

Trong một vụ việc, đám cháy bùng lên và thiêu rụi hơn một phần ba thành phố Kyoto.

Từ đây, họ không còn là một tổ chức tôn giáo, mà đã trở thành một thế lực bạo lực gieo rắc nỗi sợ hãi.

Trong Phật giáo, ái dục là điều cấm kỵ tuyệt đối đối với người xuất gia tu hành. Thế nhưng nếu nhìn thấy người phụ nữ nào vừa mắt, các nhà sư ở núi Hiei sẽ ngang nhiên bắt về làm vợ, thậm chí có người còn có tam thê tứ thiếp.

Mọi giới hạn đạo đức gần như đều đã bị xóa bỏ.

Cuối cùng, Enryaku-ji không còn mang lại lợi ích cho bất kỳ ai.

Và rồi, Oda Nobunaga ra tay.

Ngọn núi Hiei chìm trong biển lửa.

Một thế lực từng khiến cả Kyoto run sợ, sụp đổ hoàn toàn.

Đó là kết cục của những kẻ tham lam, quên mất vai trò của mình, chạy theo tiền bạc và quyền lực, gây tổn hại cho xã hội.

Dù là trước đây hay bây giờ cũng vậy. Tiền bạc, danh vọng, quyền lực vẫn luôn là những thứ có thể dễ dàng khiến cho người ta lầm đường lạc lối.

Vì thế trước khi làm điều gì đó hãy cân nhắc xem liệu ta có đang chọn đúng đường, đi đúng hướng.

Tác giả: Abe Kengo

Biên dịch: Lê Phương Kỳ