Donald Keene – tiếc thương người ngoại quốc yêu nước Nhật hơn cả người Nhật

Ngày 24 tháng 2 năm 2019, Donald Keene, giáo sư người Mỹ có đam mê mãnh liệt với văn hoá Nhật, cụ thể là văn học Nhật Bản đã từ trần. Ông là người góp công rất lớn trong việc đưa nền văn học Nhật Bản ra thế giới bằng những cuốn sách của mình.

Bén duyên cùng văn học Nhật Bản từ năm 1940, ngay trước cuộc chiến tranh giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ. Donald Keene là người đầu tiên dịch cổ văn Genji Monogatari sang tiếng Anh và đem bán tại những hiệu sách ở New York.

Ảnh http://www.genji-monogatari.net

Ra đời vào năm 1008, đây được xem là tiểu thuyết cổ nhất thế giới, kể về cuộc sống sinh hoạt của giới quý tộc Nhật Bản thời trước. Trong bối cảnh Nhật Bản và Hoa Kỳ đang có nhiều mâu thuẫn chính trị, cuốn sách dịch của Donald Keene không nhận được nhiều phản hồi tích cực. Thế nhưng chàng thanh niên 18 tuổi khi ấy quá chán ghét với thực tại đã tìm thấy được vẻ đẹp trong những câu chuyện cổ của xứ Phù Tang.

Năm 1958, 13 năm sau khi chiến tranh kết thúc, Donald Keene quyết định theo học 2 năm tại đại học Kyoto. Đây là thời kỳ Nhật Bản vẫn đang phục hồi tổn thất chiến tranh, đất nước còn nghèo khó do đó các trường đại học rất ít nhận du học sinh. Cũng từ cơ hội hiếm có này mà Donald Keene gặp gỡ rất nhiều tiểu thuyết gia nổi tiếng Nhật Bản.

Càng tiếp xúc và trải nghiệm nhiều về văn hoá Nhật Bản, ông lại càng đam mê. Tính đến nay, Donald Keene đã xuất bản được 30 cuốn sách bằng tiếng Nhật và 25 cuốn sách bằng tiếng Anh. Không phải phóng đại khi nói rằng chính Donald Keene là người đã khơi dậy tình yêu và nhắc nhớ về giá trị của nền văn học truyền thống Nhật Bản tưởng chừng đã bị giới trẻ ngày nay hoàn toàn quên lãng.

Donald Keene đưa ra quyết định sang Nhật định cư vào năm 2011, thời điểm Nhật Bản đang lao đao chống chọi với thảm hoạ kép động đất sóng thần. Ông từ bỏ công việc giáo sư tại trường đại học ở Mỹ và đến Nhật vào tháng 9 năm 2011.

Đó là những lời Donald đã nói vào cái ngày ông sang Nhật. Cuối cùng Donald Keene cũng có thể trở thành công dân Nhật Bản. Vì luật pháp nước này không cho phép đa quốc tịch, đồng nghĩa với việc Donald Keene bắt buộc phải từ bỏ quốc tịch Mỹ của mình.

Chính phủ Nhật Bản đã trao huân chương cho ông vì những cống hiến cho nền văn học Nhật Bản và công lao đưa văn hoá Nhật ra thế giới.

Dưới đây là Video từ một chương trình Radio đã mời Keene đến làm khách mời.

Gửi đến người đã dành cuộc đời mình để nghiên cứu về những giá trị truyền thống Nhật Bản, yêu thương nước Nhật thậm chí còn nhiều hơn cả rất nhiều người Nhật ngày nay…

Donald Keene, chúng tôi rất biết ơn ông. Mong ông an nghỉ.

Kengo Abe

Lý thuyết về sự trưởng thành của tượng đài văn học Nhật Bản: Haruki Murakami

Nhật Bản: Một viên chức bị đuổi việc vì khiêm tốn về trình độ học vấn

Những giai thoại cười ra nước mắt về sự khác biệt của nông thôn và thành thị Nhật Bản

• Donald Keene
• nghiên cứu
• văn học Nhật Bản