Búp bê gỗ Kokeshi Nhật Bản

Kokeshi là loại búp bê được làm bằng gỗ, từ những bàn tay khéo léo của các nghệ nhân gọt giũa tạo thành đã trở thành một loại hình nghệ thuật dân gian lâu đời của người dân xứ sở Phù Tang.

Có một người bạn Nhật sang Việt Nam chơi tặng cho chúng tôi món quà này kèm theo câu chuyện tâm linh và rất thương tâm về món quà này khiến tôi vô cùng bàng hoàng.

Vậy câu chuyện “tâm linh” nhưng không kém phần “thương tâm” mà Japo.vn muốn nhắc đến là gì?

Theo lời kể thì ở Nhật Bản vào những năm đầu tiên của thời kỳ dựng nước, tình hình phân biệt nam nữ và cuộc sống nghèo đói thiếu ăn đã trở nên gay gắt hơn.

Có một gia đình rất nghèo nhưng lại đẻ đông con. Do thiếu ăn, cha mẹ chúng đành giết bớt đi những đứa nhỏ. Con trai thì có thể chẻ củi, lo mọi việc trong nhà và đánh giặc, còn bé gái thì không làm được những việc đó, cho nên họ quyết định giết chết con gái của mình. Đau lòng, thương tiếc, cha mẹ mới lấy những khúc gỗ khắc thành hình hài những đứa trẻ để tưởng nhớ con của họ.

Số lượng các gia đình nghèo gặp hoàn cảnh như vậy nhiều, dẫn đến lượng các em bé được tưởng nhớ cũng tăng lên, tạo nên ngôi làng búp bê gỗ Kokeshi.
Các em bé gái Kokeshi với gương mặt tươi cười, hạnh phúc

 Kokeshi được làm chủ yếu từ gỗ cây muzuki (cây nước) do thớ gỗ loài cây này rất mềm mại. Tuy nhiên, loại gỗ được sử dụng nhiều nhất là gỗ cây anh đào vì có màu sẫm. Ngoài ra, gỗ cây phong Nhật Bản cũng được sử dụng để chế tác theo phong cách truyền thống và hiện đại, được để ngoài trời từ 1 đến 5 năm trước khi đưa vào chế tác. Như vậy thật quá công phu đúng không?

Do được các nghệ nhân gọt và vẽ hoàn toàn bằng tay nên mỗi con búp bê đều có một nét riêng không giống nhau, cho nên mỗi sản phẩm chỉ có 1 cái duy nhất. Một số búp bê có khuôn mặt hạnh phúc, mỉm cười, và hân hoan, trong khi một số khác có khuôn mặt trầm ngâm, ưu tư và thậm chí rất nghiêm nghị.

Đường nét công phu và màu sắc bắt mắt đã tạo nên sự thu hút cho khách du lịch trong và ngoài nước, nó trở thành một vật phẩm truyền thống, tượng trưng cho sự may mắn, an lành, khỏe mạnh, giúp bảo vệ các em bé khỏi xui xẻo, bệnh tật.

Ngày nay, Kokeshi có nhiều hình thù đa dạng hơn, dễ thương hơn, trong đó có cả búp bê bé trai, cụ già…không nhằm mục đích tưởng nhớ như câu chuyện phía trên mà chúng giống như một món quà lưu niệm để mọi người tặng nhau.

Người Nhật cũng tin tưởng búp bê Kokeshi hứa hẹn sẽ mang đến một vụ mùa bội thu. Một số khác mua con búp bê về để chúng bảo vệ ngôi nhà khỏi hỏa hoạn…

Kokeshi cũng đã trở thành một món quà tinh tế quý giá cho những người đặc biệt.

Nếu có dịp đến Nhật, hãy mua vài con về làm quà cho gia đình và bạn bè nhé.

Chisai Yuki

Nghệ thuật vẽ tranh Hanga truyền thống ở Nhật

Guốc gỗ Geta – Nét đẹp truyền thống của người Nhật Bản

Tìm hiểu về chiếc dù giấy Wasaga truyền thống của Nhật Bản