Bí quyết của hơn 10.000 năm hoà bình tại Nhật Bản

Bí quyết của hơn 10.000 năm hoà bình tại Nhật Bản

Khoảng 12.000 năm trước, Nhật Bản bước vào thời kỳ Jomon (縄文時代).

Người ta nói rằng trong suốt hơn 10.000 năm kéo dài, thời kỳ này không hề có chiến tranh. Đây được xem là thời kỳ hòa bình dài nhất trong lịch sử nhân loại.

Ngày nay, chiến tranh vẫn xảy ra ở nhiều nơi trên thế giới, nhưng nếu nhìn lại và tìm hiểu vì sao thời kỳ Jomon có thể duy trì hòa bình lâu đến vậy, có lẽ chúng ta sẽ tìm thấy hy vọng cho một tương lai tươi sáng.

Cuộc sống thời Jomon và bước sang thời kỳ tiếp theo

Nếu đang nghĩ rằng nguyên nhân của hoà bình thời đó là do người ta chưa biết cách để chế tạo ra vũ khí, thì Quý vị đã nhầm.

Thời ấy, con người đã có thể làm ra vũ khí để săn bắt thú trong rừng. Tuy nhiên, các nhà khảo cổ không tìm thấy dấu tích bộ hài cốt nào của con người có dấu hiệu bị thương tích do vũ khí gây ra. Nghĩa là dù có vũ khí, họ vẫn không dùng nó để gây chiến.

Người Jomon hái nhặt hạt, quả, săn bắn thú rừng; vùng gần biển thì đánh bắt các loại sinh vật biển. Một phần nhỏ trong số họ đã biết trồng cây dẻ và cả gieo mạ trồng lúa, nhưng dường như chưa có kỹ thuật tích trữ.

Việc không thể dự trữ lương thực đồng nghĩa với việc đôi khi sẽ có những ngày thiếu ăn, cuộc sống chưa thực sự ổn định.

Sang thời kỳ Yayoi (弥生時代), trồng lúa trở thành hoạt động chính để mang lại lương thực, kỹ thuật dự trữ cũng được phát minh, nhờ vậy cuộc sống trở nên ổn định hơn.

Thế nhưng, chính sự ổn định này lại dẫn đến chiến tranh.

Thóc gạo, của cải tích trữ đã trở thành tài sản. Có người đứng ra quản lý tài sản, và cũng có những người muốn sở hữu nhiều tài sản hơn người khác.

Trong thời Jomon, vì không thể dự trữ lương thực nên những người thu hoạch được nhiều sẽ chia sẻ cho những người xung quanh. Nhưng một khi đã có thể dự trữ, con người lại muốn giữ của cải cho riêng mình. Từ đây sinh ra sự phân biệt giàu nghèo và phân chia giai cấp xã hội.

Để bảo vệ tầng lớp giàu có, samurai xuất hiện, rồi tổ chức lớn dần thành quân đội. Và thế là, hòa bình hơn 10.000 năm đã kết thúc.

Chiến tranh – cuộc chiến tranh giành tài sản

Cùng với khả năng tích trữ của cải, khái niệm tiền bạc cũng ra đời để lưu trữ giá trị hiệu quả hơn.

Nhìn vào lịch sử Nhật Bản, có thể thấy chính tài sản đã tạo ra chiến tranh, kéo theo phân chia giai cấp, nảy sinh thù hận.

Ngày nay, việc xóa bỏ hoàn toàn khái niệm tài sản là điều không thể. Nhưng biết đâu chúng ta có thể hồi sinh phần nào văn hóa chia sẻ của người Jomon trước đây, khi khái niệm về tài sản chưa tồn tại.

Không nhất thiết phải chia sẻ với người xa lạ, mà chỉ cần với những người gần gũi quanh mình như là người thân trong gia đình, người thương, bạn bè.

Việc giúp đỡ người khác cũng không cần quá nhiều đến mức đẩy bản thân rơi vào khó khăn, hãy thực hiện chúng trong khả năng của mình. Tất nhiên, cũng không phải là cứ mãi miết cho đi mà không nhận lại bất cứ điều gì.

Quan hệ giữa với người được duy trì bởi “cho” và “nhận”.

Đối với những người chỉ biết nhận, thì dù ta có cho họ bao nhiêu cũng không bao giờ là đủ và cũng chẳng có ý nghĩa gì, giống như việc tưới nước xuống sa mạc.

Nếu chúng ta có thể chia sẻ với những người cũng hiểu giá trị của sự cho đi, và mạng lưới ấy lan rộng, thì thế giới này chẳng phải sẽ có thể trở nên hòa bình hơn sao?

Khi đã trở thành người giàu có người ta thường nhận ra rằng tiền không mang lại hạnh phúc. Điều quan trọng nhất trong đời là xây dựng được những mối quan hệ gắn bó. Và cốt lõi của điều đó chính là tư tưởng chia sẻ.

Nếu như chia sẻ là nét văn hoá trong cách sống mà người ta đã có thể làm được một cách dễ dàng từ hơn 10.000 năm trước, vậy thì ngày nay, chúng ta cũng có thể làm được. Tôi tin là như vậy!

Tác giả: Abe Kengo

Biên dịch: Maeri Phương Kỳ