Xem Kouhaku Uta Gassen đã lâu, bạn đã hiểu ý nghĩa thật sự của “văn hoá 紅白” chưa?

Thứ Bảy 26/01/2019 | 7:00 Sáng

Những ai là Fan của J-pop đến hẹn lại lên, đều mong chờ sự kiện lớn phát sóng thường niên trên đài NHK Nhật Bản, đó là Kouhaku Uta Gassen (紅白歌合戦). Nơi những ca sĩ, nghệ sĩ kỳ cựu tụ họp về cất cao tiếng hát, thế nên ai chẳng mong đợi nhìn thấy Idol của mình đứng trên sân khấu ấy.

Tuy nhiên, theo dõi Kouhaku không bỏ sót năm nào, liệu bạn đã biết ý nghĩa đằng sau 2 màu đỏ-trắng (紅白) chưa?

Ảnh: http://mystica401.50webs.com/kohaku11/voting.htm

Đỏ (赤- aka) và trắng (白-shiro) là hai màu sắc kết hợp thông dụng nhất trong đời sống người Nhật. Khi ghép lại đọc là Kouhaku (紅白). Vậy sự hoà trộn này mang đến ý nghĩa gì?

Đầu tiên, nhiều bạn sẽ liên tưởng đến quốc kỳ của nước này, tuy nhiên nói về ứng dụng của Kouhaku thì vô cùng đa dạng, một trong số đó là 2 kiểu sau:

Kiểu thứ nhất, ở những buổi lễ tốt nghiệp hay lễ khai trương, sắc đỏ-trắng được ưu ái sử dụng rất nhiều. Như hoa cài trên Micro, băng rôn trang trí. Mang ý nghĩa chúc mừng.

Ảnh: https://mag.japaaan.com/archives/89775

Kiểu thứ hai, chia đội trắng và đỏ cùng tranh tài. Nếu phân theo giới tính thì màu trắng thuộc về nam giới còn đỏ là nữ giới.

Ở nhiều trường tiểu học, vào giờ thể dục, các em cũng thường được chia nhóm bằng màu sắc của những chiếc mũ trắng, đỏ. Chỉ cần lật lại thì màu sắc sẽ thay đổi, vô cùng tiện dụng.

Ảnh: https://www.hiraki.co.jp/ec/pro/disp/1/35747

Đến đây, có lẽ bạn sẽ thắc mắc cách đọc Kouhaku của đỏ và trắng trong khi màu đỏ lại viết bằng Kanji khác.

Thật ra, quy luật này liên quan đến ý nghĩa của chữ Hán, ảnh hưởng sâu sắc từ Trung Quốc.

Trong tiếng Trung, 赤 hay 紅 đều được sử dụng.

Xét về góc độ thị giác, cả hai đều là màu đỏ. Tuy nhiên khi muốn diễn đạt sự chúc mừng, người Trung Quốc dùng chữ 紅.

Ví dụ:

紅人 nghĩa là người được hâm mộ, nổi tiếng.

紅包 là quà mừng.

Ngược lại, 赤 lại dùng để chỉ sự xấu hổ, nghèo túng.

Cách dùng này giống với tiếng Nhật ở từ 赤裸々(Sekirara), mang ý nghĩa xấu hổ.

Ngược lại, ở Nhật, màu trắng (白) gợi sự biệt ly và chết chóc. Kết hợp với 紅 trở thành “bức tranh lột tả” rõ ràng nhất cuộc đời của con người: có niềm vui nhưng cũng không thể tránh khỏi cái chết và sự chia ly.

Không đơn giản chỉ là màu sắc. Nền văn hoá Nhật Bản gắn bó mật thiết với quan niệm 紅白.

Tuy nhiên đến nay có lẽ không còn nhiều người Nhật biết đến ý nghĩa thật sự của nó. Thật đáng tiếc!

Kengo Abe